معرفت ادیان، سال پنجم، شماره چهارم، پیاپی 20، پاییز 1393، صفحات 27-47

    بررسی و تحلیل آیین فرقۀ اهل حق

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    محبوبه مسلمی زاده / استاديار دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت / mah.moslemi@gmail.com
    چکیده: 
    فرقۀ اهل حق، یک گروه دینی ایرانی با اعتقادات، گرایش ها و آداب و متون مذهبی خاصی است که در میان طوایف لر، کرد و ترک  زبان پیروانی دارند. بنیانگذار این فرقه، مرشدی به نام سلطان اسحاق است که خاستگاه آن شهرزور در کنار سیروان (دیاله) در عراق امروزی است که از آنجا به سایر نواحی گسترش یافته است. این فرقه به سبب غلو در حقّ حضرت علی علیه السلام، «علی اللّهی» نیز نامیده شده است. ایشان دوازده خاندان یا سلسلۀ اصلی دارند. از اصول مهمّ دین اهل حق، تجلّیات هفتگانۀ خداست. به تناسخ معتقد و منتظر ظهور صاحب زمان هستند. مناسک و مراسمی ویژه دارند و آیین ایشان التقاطی است. این مقاله با هدف شناخت، تبیین و نقد آیین اهل حق تدوین یافته و با تکیه بر منابع مختلف، به تحلیل شاخصه های مربوط به این فرقه پرداخته است.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    The Doctrine of the People of Truth'(Ahlal Haq)
    Abstract: 
    Abstract Ahlah Haq is an Iranian group who has its own beliefs, tendencies, and religious texts and who has followers among the Lur, Kurd and Turk speaking tribes. The founder of this group is a spiritual guider named Sultan Ishaq originally, this group appeared in Shahrezur, a town near Sirvan (Dialah) in Iraq, and its influence spread to the other areas. This group is also named (Ali-e-Allahi) because of their extremist views about Ali (a). They consist of main groups. The sevenfold manifestations of God are the main principles of the faith of the People of Truth'(Ahlah Haq). They believe in metempsychosis and they are among those waiting for the Lord of the Age. They have special rites and an eclectic religion. The aim of this paper is to expound, investigate and criticize the beliefs of the People of Truth'(Ahlah Haq), and referring to different sources, it analyzes the main features of this sect.
    References: 
    References: 
    • نهج‌البلاغه، 1386، ترجمۀ محمّد دشتي، تهران، آدينۀ سبز.
    • ابن مهلب، بی‌تا، مجمل التّواریخ و القصص، تصحیح محمّدتقی بهار، به اهتمام محمّد رمضانی، تهران، کلاله خاور.
    • الهي، ن.ع، 1361، برهان الحق، بي‌جا، بي‌نا.
    • جلالي‌مقدّم، مسعود و داريوش صفوت، 1372، «اهل‌حق»، دائرة المعارف بزرگ اسلامي، تهران، مركز دائرة المعارف بزرگ اسلامي.
    • خواجه الدّين، م.ع، بي‌تا، سرسپردگان ـ تاريخ و شرح عقايد ديني و آداب و رسوم اهل‌حق (يارسان)، كتابخانۀ منوچهري، تهران.
    • دهخدا، ع.ا، 1377، لغتنامه، تهران، دانشگاه تهران.
    • راوندي، محمّد‌بن علي، 1385، راحـة الصدور و آيـة السرور: در تاريخ آل سجوق، به كوشش و تصحيح محمّد اقبال، تهران، اساطير.
    • زرّين‌كوب، عبدالحسين 1387، ارزش ميراث صوفيه، تهران، اميركبير.
    • زكريا قزويني، 1373، ترجمه با اضافات جهانگير ميرزا قاجار، آثار البلاد و اخبار العباد، تصحيح مير‌هاشم محدّث، تهران، امير كبير.
    • صدرالمتألهين، 1981م، الحكمة المتعالية في الاسفار العقلية الاربعة، بيروت، دارالفكر.
    • صفي‌زاده «بوركه‌اي»، صديق، 1360، مشاهير اهل‌حق، تهران، كتابخانۀ طهوري.
    • علي‌نوري، عليرضا، 1379، بررسي مذاهب و فرق، تهران، ادارۀ آموزش عقيدتي سياسي نمايندگي ولي فقيه در سپاه.
    • قرباني لاهيجي، زين‌العابدين، 1375، به سوي جهان ابدي، تهران، سايه.
    • لسترنج، گ، 1377، ترجمۀ محمود عرفان، جغرافياي تاريخي سرزمين‌هاي خلافت شرقي، تهران، علمي‌و فرهنگي.
    • مدرسي چهاردهي، نورالدّين بي‌تا، خاكسار و اهل‌حق، تهران، اشراقي.
    • مرادي، حسن، 1386، «بررسي و نقد فرضية كارما از نگاه حكمت متعاليه»، كتاب نقد، ش 45، ص 247ـ272.
    • مينورسكي، و، 1964، بيست مقاله (شامل مقالات تحقيقي مربوط به مطالعات ايراني)، تهران، دانشگاه تهران.
    • نيازي، احمدعلي، پاييز 1390، «نگاهي تطبيقي به آموزه تناسخ در اديان هندي و رجعت»، معرفت كلامي، ش 3، ص67ـ94.
    • هدایت، رضاقلی‌بن محمّد هادی، بی‌تا، فرهنگ انجمن آرای ناصری، تهران، کتابفروشی اسلامیة.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مسلمی زاده، محبوبه.(1393) بررسی و تحلیل آیین فرقۀ اهل حق. فصلنامه معرفت ادیان، 5(4)، 27-47

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محبوبه مسلمی زاده."بررسی و تحلیل آیین فرقۀ اهل حق". فصلنامه معرفت ادیان، 5، 4، 1393، 27-47

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مسلمی زاده، محبوبه.(1393) 'بررسی و تحلیل آیین فرقۀ اهل حق'، فصلنامه معرفت ادیان، 5(4), pp. 27-47

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مسلمی زاده، محبوبه. بررسی و تحلیل آیین فرقۀ اهل حق. معرفت ادیان، 5, 1393؛ 5(4): 27-47