نقد ديدگاه خاورشناسان درباره تعليم‌دهندگان پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله وسلم

علي اسدي / استاديار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي     AliAsadiZanjani1110@yahoo.com
چکیده
مهم‌ترین، مشهورترین و پذیرفته‌ترین نظریة مصادر قرآن در میان خاورشناسان، نظریة اقتباس قرآن از منابع یهودی و مسیحی، به‌ویژه عهدین است. بر اساس این دیدگاه که وحیانی بودن قرآن و نبوت پیامبر اسلام را نفی می‌کند، آن حضرت بسیاری از آموزه‌هاي یهودی و مسیحی را از طریق برخی افراد و گروه‌هاي یهودی و مسیحی فراگرفته و در قالب قرآن سامان‌دهی کرده است. خاورشناسان از این افراد و گروه‌ها با عنوان تعلیم‌دهندگان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم یاد می‌کنند. هدف این پژوهش نقدِ نسبتاً جامع و کامل این دیدگاه و دفاع از وحیانی بودن قرآن است و نگارنده تلاش کرده با بیان چالش‌هاي دیدگاه خاورشناسان، آن را نقد و رد کند. نخستین اشکال، استوار بودن دیدگاه خاورشناسان بر پیش‌داوری و پیش‌فرضِ مخدوشِ بشری بودن قرآن است. اشکال دوم و مهم‌تر، روش غیرعلمی آنان در استفاده از داده‌هاي تاریخی است. خاورشناسان کاملاً همسو با پیش‌فرض خود، داده‌هاي تاریخی را کاملاً به‌صورت گزینشی، جانبدارانه و یک‌جانبه مورد تأکید، تحلیل و نتیجه‌گیری قرار داده‌اند. فقدان هرگونه گزارشی دربارة تعلیم پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم به‌وسیلة دیگران، کوتاه و غیرمستمر بودن دیدار با تعلیم‌دهندگان ادعائی، بشارت و تأيید آنان دربارة پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم، مسلمان شدن گروهی از آنها، ناسازگاری فراگیری قرآن از دیگران و نسبت آن به خدا با شخصیت اخلاقی پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم، انتقاد شدید قرآن از رفتارها و عقاید دینی اهل کتاب، قطع، تأخیر و انتظار نزول وحی، هماوردطلبی قرآن و تأکید آن بر وحیانی بودن خویش، ویژگی‌هاي فرابشری آن و امی بودن پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم، دلایل دیگری هستند که در نقد نظریة خاورشناسان به آنها استدلال شده است.
كليدواژه‌ها: تعلیم‌دهندگان پیامبر، قرآن، عهدین، اقتباس، خاورشناسان، ورقة