بررسي و تحليل نظام اخلاقي دين صابئين مندائي

سال نهم، شماره اول، پياپي 33، زمستان 1396

عزیز سواری / دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شهید چمران اهواز                                 azizsawari@gmail.com

مسعود صفایی مقدم / استاد، دانشگاه شهید چمران اهواز                                                                 safaei_m@scu.ac.ir

سیدجلال هاشمی / استادیار، دانشگاه شهید چمران اهواز                                                                   hashemi@scu.ac.ir

قیس مغشغش السعدی / استاد دانشگاه توبینگن آلمان، مرکز شرق‌شناسی و مطالعات اسلامی                    drabsha@yahoo.com

دريافت: 08/04/1396 ـ پذيرش: 23/08/1396

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی و تبیین نظام اخلاقی یکی از قدیمی‌ترین ادیان توحیدی و تنها آیین عرفانی زندة جهان، یعنی دین صابئین مندائی است که با روش توصیفی– تحلیلی و با مراجعه به منابع مقدس آنان، به ویژه گنزا ربا و تعالیم یحیی علیه السلام انجام گرفته است. اين پژوهش پس از معرفی مختصری از تاریخ و عقاید دینی صابئین مندائی، به تحلیل مبانی نظام اخلاقی آنان، در سه حوزة الهیات، انسان‌شناسی و معرفت‌شناسی پرداخته است. براي کشف و تبیین نظام اخلاقی اين آيين، ديدگاه الهياتي، انسان‌شناختی، و معرفت شناختی این دین، مبنای بررسی مولفه‌های نظام اخلاقی، یعنی نظریه ارزش، اصول اخلاقی و هدف غایی اخلاق قرار گرفته است. در نهایت، نشان مي‌دهد که اصول «خدامحوری اخلاقی، محبت، مسئولیت اخلاقی و قاعده زرین»، چهار اصل بنیادین نظام اخلاق دین مندائی هستند که در نظام‌های اخلاقی سایر ادیان به روشني قابل مشاهده‌اند.

کلیدواژه‌ها: صابئین مندائی، نظام اخلاقی، مبانی اخلاق، اصول اخلاقی، گنزا ربا.