معرفت ادیان، سال چهاردهم، شماره چهارم، پیاپی 56، پاییز 1402، صفحات 135-145

    بررسی تطبیقی مفهوم «اشا» و «دهرمه» در سنت هندویی و زرتشتی

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    ✍️ ولی الله نصیری / استادیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی دانشگاه شهرکرد / nasiri@sku.ac.ir
    سیمین یاری / دانشجوی دکتری ادیان و عرفان دانشگاه فردوسی مشهد / simin_yari494@yahoo.com
    چکیده: 
    ارائة تعریفی واحد از «دهرمه» (حق) که جزو آموزه های مبتنی بر وداهاست، مشکل به نظر می رسد. دهرمه همانند آب که نمی تواند موجب حرکت ماهی در رودخانه شود، نمی تواند باعث حرکت یک شیء نامتحرک گردد، بلکه می تواند به حرکت اشیای متحرک کمک کند. دهرمه سرمدی، لازمان، بی شکل و نامتحرک است و بر سراسر فضای جهان سیطره دارد. «اشا» به معناى درست کردارى، حقیقت و نظم است. از سوی دیگر «اشا» به معنای قانون طبیعى ناظر بر حرکت منظم خورشید، گردش فصل ها و دوام هستى است. در این جستار به معانی متفاوت «دهرمه» و «اشا» اشاره شده و این دو در سنت دینی هندویی و زرتشتی با یکدیگر مقایسه شده اند. در جستار حاضر کوشش شده است به صورت کیفی ـ تحلیلی و به روش کتابخانه ای شباهت ها و تفاوت های دو مفهوم مزبور بیان شود. با توجه به بررسی های انجام یافته، دهرمه و اشا مفاهیمی بسیار نزدیک به هم دارند و این می تواند ریشه در سنت مشترک هند و ایرانیان باستان قبل از مهاجرت داشته باشد. علاوه بر مشابهت در معنا، تقریباً دارای اهداف یکسانی نیز هستند و آن هدف چیزی جز سعادت و نیک بختی نیست.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    A Comparative Study of the Concept of "Asha" and "Dharma" in the Hindu and Zoroastrian Tradition
    Abstract: 
    It seems difficult to provide a single definition of "Dharma" (right) which is one of the teachings based on the Vedas. Just like water that cannot cause the movement of fish in the river, Dharma cannot cause the movement of an inactive object, but it can help the movement of moving objects. Dharma is eternal, necessary, formless and motionless and it dominates the entire world. "Asha" means righteousness, truth and order. On the other hand, "Asha" means the natural law dominant on the regular movement of the sun, the circulation of the seasons, and the stability of existence. This essay mentions the different meanings of "Dharma" and "Asha" and are compared with each other in the Hindu and Zoroastrian religious traditions. This research tries to explain the similarities and differences of the two concepts using a qualitative-analytical library method. According to the results, Dharma and Asha are very close concepts and this can be rooted in the common tradition of India and ancient Iranians before their migration. In addition to their similar meaning, they have almost the same goals which is nothing but happiness and fortune.
    • اوشيدري، جهانگير، 1371، دانشنامة مزديسنا، تهران، نشر مرکز.
    • بويس، مري و ديگران، 1348، ديانت زرتشتي، ترجمة فريدون وهمن، تهران، بنياد فرهنگ ايران.
    • ـــــ ، 1391، مقدمه‌اي بر دين ايران باستان، ترجمة خسرو قلي‌زاده، تهران، هزاره‌هاي دنياي باستان.
    • ـــــ ، 1393، آيين زرتشت، ترجمة ابوالحسن تهامي، تهران، نگاه.
    • بهار، مهرداد، 1388، اديان آسيايي، تهران، چشمه.
    • پارتريج، کريستوفر، 1392، سيري در اديان جهان، ترجمة عبدالعلي براتي، تهران، ققنوس.
    • پورداوود، ابراهيم، 2536، يشت‌ها، تهران، دانشگاه تهران.
    • حامدي، گلناز، 1384، «سير تاريخي لفظ دين در جوامع گوناگون»، اخبار اديان، ش 16، ص 46ـ49.
    • حسين‌زاده، آناهيتا، 1390، آيين و شريعت زرتشتي، تهران، ارديبهشت.
    • ساسانفر، آبتين، 1393، گات‌ها، تهران، بهجت.
    • شهزادي، رستم، 1386، واژه‌نامة پازند، تهران، فروهر.
    • کري‌ير، ژان کلود، 1390، مهابهاراتا، ترجمة بهمن کيارستمي، تهران، ماه ريز.
    • معين، محمد، 1332، برهان قاطع، به اهتمام و حواشي محمد معين، تهران، سينا.
    • نقيب‌‌‌خان، 1380، مهابهارت، به کوشش محمدرضا جلالي نائيني، تهران، طهوري.
    • نيکنام، کوروش، 1385، آيين اختيار، تهران، تيس.
    • ـــــ ، 1393، کنکاشي بر زندگي و انديشة زرتشت، تهران، بهجت.
    • Bhagavad Gita According to Gandhi, 2012, edited by Radhisu M, Orient Publishing.
    • Buck, Willam, 2000, Mahabharat, Arrangment with University of Delhi, California Press.
    • Dadachanji, Faredun Kavasji, 1913, Light of the Avesta and the Gathas, Columbia University.
    • Dhammajoti, Bhikkhu, K. L., 2012, Lodro Sangpo, Gelong, Abhidharmakosa-Bhasya of Vasubandhu, Motilal Banarsidass.
    • Dwivedi, 2016, Studies in Mimamsa, Motilal Banarsidass.
    • Geraets, wil, 2011, The Wisdom Teachings of Harish Johari on the Mahabharata, Bear & Co.
    • Matilal, Bimal Krishna, 1989, "Caste, Karma, and The Gīta", in Ethics and Epic, Eedited by Jonardon Ganeri, New York, Oxford University Press.
    • -----, 2014, Bimal Krishna, Moral Dilemmas in the Mahabharata, Motilal Banarsidass.
    • Rāya Pratāpacandra, Ganguli, Kisari Mohan, 1884, The Mahabharata of Krishna-Dwaipayana Vyasa Translated Into English Prose: Adi parva, Sabha parva, Bhārata Press.
    • ----- , 1886, The Mahabharata of Krishna-Dwaipayana Vyasa, The Mahabharata of Krishna-Dwaipayana Vyasa, Pratāpacandra Rāya, Oriental Publishing Company.
    • Rinehart, Robin, 2004, Contemporary Hinduism: Ritual, Culture, and Practice, ABC-CLIO.
    • Saigal, Krishan, 2000, Vedic Management: The Dharmic and Yogic Way, Gyan Books.
    • Savant, Arvind, 2011, Discovery of God, Xlibris Corporation.
    • Shukla, M, 2010, Nilesh, Bhagavad Gita and Hinduism: What Everyone Should Know, Readworthy.
    • Tiwari, Kedar Nath, 1998, The Mahabharata of Krishna-Dwaipayana Vyasa, Translated Into English Prose Classical Indian Ethical Thought: A Philosophical Study of Hindu, Delhi, Motilal Banarsidass Publishe.
    • Wilson, H.H., M.A. F.R.S, 1857, Rig-Veda, a collection of ancient hindu hymns, London, Wm. H. Allen and company.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    نصیری، ولی الله، یاری، سیمین.(1402) بررسی تطبیقی مفهوم «اشا» و «دهرمه» در سنت هندویی و زرتشتی. فصلنامه معرفت ادیان، 14(4)، 135-145

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    ولی الله نصیری؛ سیمین یاری."بررسی تطبیقی مفهوم «اشا» و «دهرمه» در سنت هندویی و زرتشتی". فصلنامه معرفت ادیان، 14، 4، 1402، 135-145

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    نصیری، ولی الله، یاری، سیمین.(1402) 'بررسی تطبیقی مفهوم «اشا» و «دهرمه» در سنت هندویی و زرتشتی'، فصلنامه معرفت ادیان، 14(4), pp. 135-145

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    نصیری، ولی الله، یاری، سیمین. بررسی تطبیقی مفهوم «اشا» و «دهرمه» در سنت هندویی و زرتشتی. معرفت ادیان، 14, 1402؛ 14(4): 135-145