انگاره‌هاي فرجام‌گرايانه در معراج پيامبر(ص) و ارداويراف‌‌نامه

ضمیمهاندازه
2.pdf483.51 کیلو بایت
 سال سيزدهم، شماره دوم، پياپي 50، بهار 1401، ص7-22

نوع مقاله: پژوهشي
زهرا عليزاده بيرجندي / دانشيار گروه تاريخ، دانشگاه بيرجند    Zalizadehbirjandi@Birjand.ac.ir
دريافت: 26/02/1400 ـ پذيرش: 20/07/1400

چکيده
فرجام‌گرايي از جمله مباحث اساسي در حوزه دين‌پژوهي و از دغدغه‌هاي ذهني بشر به‌شمار مي‌آيد. اين دغدغه به شيوه‌هاي گوناگون در متون ديني و آثار ملل بازتاب پيدا کرده است. يکي از جايگاه‌هاي طرح‌انگاره‌هاي فرجام‌گرايانه، معراج‌نامه‌ها و سفرنامه‌هاي روحاني است. درون‌مايه معراج‌نامه‌ها که بر اخلاقيات و التزام به اعمال خير و احتراز از گناه و کردارهاي ناشايست استوار است، متضمن طرح مباني فرجام‌شناسي است. انجام مطالعات تطبيقي با رويکرد فرجام‌شناسي از جنبه‌هاي گوناگون، به‌ويژه معرفت اديان حائز اهميت است. با توجه به اهميت اين‌گونه مطالعات، هدف نوشتار حاضر بررسي تطبيقي معراج پيامبر اکرم (ص) با سفر ارداويراف با رويکرد فرجام‌شناسي است. اين بررسي که به روش توصيفي ـ تحليلي صورت گرفته، کوشيده است تا شرايط و زمينه‌هاي مؤثر بر تکوين اين سفرها و نمودهاي فرجام‌گرايي در اين آثار را واکاوي نمايد. يافته‌هاي حاصل از اين بررسي، به‌ويژه همساني‌هاي موجود در «ارداويراف‌نامه» و روايت‌هاي معراج پيامبر(ص) نشانگر غايتمندي عالم، معناداري هستي و باور به رستاخيز و سلسله مراتب نيکوکاران و بدکاران در اين متون است.
کليدواژه‌ها: فرجام‌گرايي، معراج پيامبر(ص)، ارداويراف‌نامه، بهشت، دوزخ.

شماره مجله: 
50
شماره صفحه: 
27