جریان‌شناسی انتقادی حقوق بشر با تحلیل مفهوم پایه از کرامت انسان مبتنی بر اسلام و مسیحیت
نوع مقاله:
پژوهشی
نویسندگان:
محمدجواد ارسطا / استادیار دانشگاه پردیس فارابی
چکیده:
حقوق بشر در دنیای معاصر، بسان گفتمان غالب ارزیابی و ارزش داوری انسان تراز قرن بیست و یکم به کار بسته می شود؛ کاربستی که رفته رفته ابعاد حقوقی آن به سویه های سیاسی، امنیتی و حاکمیتی اش سرازیر می شود و به نُرمی از حکومت داری بدل می گردد؛ استاندارد فزونی طلبی که هر ملاک و فهمی را ولو مبتنی بر ادیان و تمدن های کهن، به گوشه‌ی انزوا می نهد. پایه ای ترین مفهومی که حقوق بشر معاصر خود را بر آن بنا نهاده، کرامت انسان است. تحلیل هندسه‌ی مفهومی حقوق بشرِ مبتنی بر کرامت، چالش های پنهانی را به عرصه می کشد که تاکنون مجال چندانی برای ظهور و بروز نداشته اند.
جریان مطالعات انتقادی حقوق بشر که ضمن ریشه یابی این گونگی آن به روش تاریخ نگری، به نقد بنیادهای نظری، روش شناسی ارزش آفرینی، هنجارسازی حقوقی، کارکردها و از همه مهم تر آورده‌ی حقوق بشر در دنیای کنونی می پردازد، مورد تحلیل و جریان شناسی مقاله‌ی حاضر قرار گرفته و در ضمن چند پرسش اصلی، به بازخوانی انتقادی هویت کرامت انسان و جایگاه و دلالت های حقوق بشر پرداخته است. آنچه پیش رو دارید، تلاشی است مبتنی بر روش تحلیل هندسه‌ی مفهومی، بازشناسی شبکه‌ی دانشی و تطبیق کارکردی بین ادبیات رایج حقوق بشری، اسلام و مسیحیت.
کلمات کلیدی:
Article data in English (انگلیسی)
Title:
A Critical Typology of the Human Rights by Analyzing the basic Concept of the Human Dignity based on Islam and Christianity
Abstract:
The issue of the human rights is considered as a means of assessing and valuing man in the 21st century to the extend that due to the expansion of its legal dimensions towards politics, security and sovereignty is about to become a norm and standard in governingـــــــ an unjust standard that isolates all types of criterion and understanding, even religious and civilized understandings. The most basic concept behind the contemporary human rights is the human dignity. Conceptual analysis of th human rights based on dignity leads to hidden challenges that have so far not been discussed. While analyzing the identity of human dignity, its status, and the implications of the human rights, this paper examines the critical human rights studies that historically criticize the theoretical foundations, methodology, value creation, legal normalization, functions and the human rights in the current world. The function of the conceptual analysis, is recognizing the network of knowledge and making a functional alignment between the common human rights literature of Islam and Christianity.
References:
References:
- ابن‌فارس، احمد، 2008م، معجم مقاییس اللغه، بیروت، لبنان، دار احیاء التراث العربی.
- ابن‌منظور، محمد بن مکرم، 1990م، لسان العرب، بیروت، لبنان، دارالفکر.
- اسلامی، روح‌الله و فاطمه ذوالفقاریان، 1391، «نقد حقوق بشر در افق حکومت‌مندی»، سیاست خارجی، ش102، ص345-361.
- تاموشات، کريستيان، 1386، حقوق بشر مبانی نظری، تحولات تاریخی و سازوکارهای اجرایی، ترجمه حسين شريفي طرازکوهی، تهران، میزان.
- جلیلی مقدم، مجتبي و حسين معصوم، 1390، «بررسی انتقادی سودگرایی میل»، مطالعات فقهی و فلسفی، ش6، ص31-56.
- جمعی از نویسندگان، 1392، منشور جمهوری اسلامی ایران، قم، مرکز نشر المصطفی.
- جوان، آراسته، 1389، حقوق سیاسی و اجتماعی در ایران، قم، معارف.
- دهخدا، علي‌اکبر، 1373، لغت‌نامه (دهخدا)، 15جلدي، تهران، دانشگاه تهران.
- راسخ، محمد، 1396، «حق یا ارزش حیات؟؛ نکتة منطقی در باب ادعای حق بر حیات»، تحقیقات حقوقی، ش79، ص75-98.
- رجبی، امير عباس و محمدرضا مجيدي، 1389، آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران)، قم، نهاد نمايندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها.
- رحمانی، زهره، 1390، «نظریه‌هاي مؤید حق: نظریه برابري‌گرایي کانتی»، راهبرد، ش58، ص203-216.
- سلیمی، عبدالحکيم، 1394، درسنامه حقوق بشر، قم، مرکز نشر المصطفی.
- سورکی، حسين، 1393، «سقف و سازه سودگرایی بر ستون بی‌طرفی بنا شده است»؛ در:
- http://hekmateislami.com/?p=6433
- شبستری، محمود بن عبدالکريم، 1382، گلشن راز (متن و شرح) براساس قدیم‌ترین و مهم‌ترین شروح گلشن راز (دزفولیان)، تهران، طلایه.
- شجاعی، محمدصادق، 1388، درآمدی بر روانشناسی تنظیم رفتار با رویکرد اسلامی، قم، دارالحدیث.
- طباطبايى، محمدحسين، 1374، ترجمه تفسير الميزان، چ پنجم، ترجمه و تصحيح محمدباقر موسوى، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسين حوزه علميه قم.
- عزیزی، مصطفي، 1390، انسان‌شناسی، قم، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها.
- علیزاده، مهدي، 1389، اخلاق اسلامي، قم، دفتر نشر معارف.
- عميد، حسن، 1389، لغت‌نامه (فرهنگ عمید)، 15جلدی، تصحيح فرهاد قربان‌زاده، تهران، اشجع.
- غرویان، محسن، 1379، فلسفه اخلاق، قم، پیک جلال.
- فاطمی، سيدمحمد قاري سيد، 1390، «مبانی توجیهی ـ اخلاقی حقوق بشر معاصر»، تحقیقات حقوقی، ش35 و36، ص112-192.
- قربان‌نیا، ناصر، 1386، «جایگاه کرامت در فقه»، مجموعه آثار همایش امام خمینی و قلمرو دین، ج13، ص439-466.
- قیصری، داود بن محمود، 1393، رسائل قیصری: التوحید و النبوة و الولایة، اساس الوحدانیة و مبنی الفردانیة، نهایة البیان فی درایة الزمان، ترجمه حيدر شجاعی، تهران، مولی.
- کانت، ايمانوئل، 1380، درس‌های فلسفه اخلاق، چ دوم، ترجمه و تصحيح منوچهر صانعي دره‌بیدی، تهران، نقش و نگار.
- کیارش، آرامش، 1390، «کرامت انساني در اخلاق زیست ـ پزشکی»، اخلاق و تاریخ پزشکی، ش4، ص47-60.
- لگنهاوسن، محمد، 1379، «بازسازی حقوق بشر اسلامی»، حقوق بشر، ش8، ص130-152.
- مصباح یزدی، محمدتقي، 1385، بنیاد اخلاق، چ چهارم، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- مصطفوى، حسن، 1426ق، التحقيق في كلمات القرآن الكريم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- وارد، گلن، 1396، پست مدرنیسم، چ ششم، ترجمه و تصحيح قادر فخر رنجبری و ابوذر کریمی، تهران، ماهی.
- واعظی، احمد، 1382، «نظریه عدالت کانت»، علوم سياسی، ش23، ص89-114.
- ـــــ ، 1386، جان رالز؛ از نظريه عدالت تا ليبراليسم سياسي، چ دوم، قم، انتشارات دفتر تبليغات اسلامی حوزه علمیه قم.
- هابرماس، يورگن، 1386، دگرگونی ساختار حوزه عمومی، ترجمه جمال محمدی، تهران، افکار.
- هاشمی، فاطمه و حسين گلچینی، 1388، «تفسیر موقعیت اولیه رالز با توجه به نظریة خودآیینی کانت»، جستارهای فلسفی، ش15، ص145-163.
- Barilan, Y. M.,2012, Human Dignity, Human Rights, and Responsibility: The New Language of Global Bioethics and Biolaw, Cambridge, England: the MIT press.
- Brems, E., 2001, Human Rights: Universality and Diversity, Leiden, Netherlands: Martinus Nijhoff Publishers.
- Chung-ying, C., 1998, Transforming Confucian Virtues into Human Rights: A Study of Human Agency and Potency, (T.d. Bary, & T.Weiming,, Eds.) New York: Columbia University Press.
- Clapham, A., 2006, Human Rights Obligations of Non-State Actors, London: Oxford University Press.
- ـــــ, 2007, HUMAN RIGHTS; A Very Short Introduction, Oxford, England: Oxford University Press.
- DE SMET, R., 1996, Materials toward an Indo-Western Understanding of the Dignity of the Human Person. Journal of Dharma, P.39-46.
- Evans, T., 2005, The Politics of Human Rights – A Global Perspective (Second Edition ed.). London: Pluto Press.
- Gewirth, A., 1992, Human Dignity as the Basis of Rights,” in The Constitution of Rights: Human Dignity and American Values. (M. J. Meyer, & W. A. Parent, Eds.) New York, USA: Cornell University Press.
- Griffin, M. T., 2002, Philosophy and Power in the Graeco-Roman World: Essays in Honour of Miriam Griffin, London, England: Oxford University Press.
- Heidegger, M., 1993, “Letter on Humanism” Basic writings, (K. F. David , Ed.) New york: Harper collins publisher.
- Holder, C., & Reidy, D., 2013, Human Rights, The Hard Questions, Cambridge: Cambridge University Press.
- Human Dignity and Bioethics., 2008, Washington, D.C., USA.: University of Notre Dame Press.
- Humphrey, J., 1984, Human Rights and the United Nations: A Great Adventure, New York: Dobbs Ferry.
- Kennedy, D., 2002, The International Human Rights Movement: Part of the Problem? Harvard human rights journal, P.97-130.
- Micheline, I., 1997, The Human Rights Reader, London: Routledge.
- Mill, J. S., 1998, Utilitarianism, NewYork, USA: Oxford university press.
- Pollis, A., & Schwab, P., 1980, Human rights: cultural and ideological perspectives, New York: Praeger.
- Rawls, J., 1999, A Theory of Justice, London: Oxford University Press.
- Rosen, M., 2012, Dignity; Its history and meaning, Massachusetts, USA: harvard university press.
- Tullius, M. C., 1913, De officiis, (M. Walter, Trans.) toronto: London Heinemann.
- Tushnet, M., 2004, Social Welfare Rights and the Forms of Judicial Review, Texas Law Review, Vol.2, P.2781-2802.
- Zhang, Q., 2016, Human Dignity in Classical Chinese Philosophy, Beijing, China: Peking University.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
ارسطا، محمدجواد، برته، محمدرضا.(1398) جریان‌شناسی انتقادی حقوق بشر با تحلیل مفهوم پایه از کرامت انسان مبتنی بر اسلام و مسیحیت. فصلنامه معرفت ادیان، 10(3)، 25-43
محمدجواد ارسطا؛ محمدرضا برته."جریان‌شناسی انتقادی حقوق بشر با تحلیل مفهوم پایه از کرامت انسان مبتنی بر اسلام و مسیحیت". فصلنامه معرفت ادیان، 10، 3، 1398، 25-43
ارسطا، محمدجواد، برته، محمدرضا.(1398) 'جریان‌شناسی انتقادی حقوق بشر با تحلیل مفهوم پایه از کرامت انسان مبتنی بر اسلام و مسیحیت'، فصلنامه معرفت ادیان، 10(3), pp. 25-43
