معرفت ادیان، سال پانزدهم، شماره دوم، پیاپی 58، بهار 1403، صفحات 37-52

    مواجهة قرآن با برداشت‌های نمونه‌شناسانة مسیحی از داستان یونس(ع)

    نویسندگان:
    حسام قربانی / کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران / hesamghorbani766@gmail.com
    ✍️ اعظم پویازاده / دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران / puyazade@ut.ac.ir
    doi 10.22034/marefateadyan.2024.2021252
    چکیده: 
    حضرت یونس(ع) ازجمله شخصیت‌هایی است که هم در قرآن و هم در کتاب مقدس عبری از ایشان سخن به‌میان آمده است. داستان قرآنی یونس(ع) بیش از آنکه با داستان کتاب مقدس عبری همسو باشد، به داستان ایشان در نوشته‌های آبای کلیسای سریانی که بازتابی از عقاید مسیحیان عصر نزول است، شباهت دارد. ازهمین‌رو می‌توان قرآن را در گفت‌وگو با این تفاسیر مسیحی از داستان یونس(ع) دانست. مطابق برداشت‌های مسیحی از برخی عناصر داستان یونس(ع)، سرگذشت ایشان در راستای مسیح‌شناسی استفاده می‌شود و براین‌اساس پژوهش حاضر با استفاده از روش مطالعات تطبیقی و با رویکرد تحلیلی ـ تبیینی در پی پاسخی برای این پرسش بوده است که قرآن چگونه با برداشت‌های نمونه‌شناسانۀ مسیحی از داستان یونس(ع) در عصر نزول مواجهه داشته است؟ پاسخ به‌دست‌آمده این است که نه‌تنها قرآن نمونه‌شناسی مسیحی را انکار می‌کند، بلکه به‌نظر می‌رسد داستان پیامبران را در رابطه با پیامبر اسلام روایت می‌کند و نمونه‌شناسی و پیامبرشناسی خاص خود را توسعه می‌دهد. همچنین با حذف بخش‌هایی از داستان یونس(ع)، که در میان مسیحیان رایج بوده، در جهت نفی یا کم‌اهمیت نشان دادن عقاید رایج مخالف با آموزه‌هایش گام برداشته است.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    Confrontation of the Quran with Christian Paradigmatic Interpretations of the Story of Jonah (PBUH)
    Abstract: 
    Hazrat Jonah (PBUH) is among the personalities mentioned in both the Quran and the Hebrew Bible. The Quranic story of Jonah in the Quran, more than being in line with the story of the Hebrew Bible, is similar to his story in the writings of the Syrian church fathers, which is a reflection of the beliefs of the Christians of the descent era. Therefore, the story of the Quran can be considered in line with the Christian interpretations of the story of Jonah. According to Christian perceptions, some elements of Jonah's story, his story, are used in the direction of Christology. Using the method of comparative studies and with an analytical-explanatory approach, this research, has sought an answer to the question of how the Quran faced the typical Christian interpretations of the story of Jonah in the age of descent. The answer obtained is that not only does the Quran deny the Christian typology, but it also seems to narrate the story of the prophets in relation to the Prophet of Islam and develops its own typology and prophetology. Also, by removing parts of Jonah's story, which were common among Christians, it has taken a step towards negating or showing low importance of common opinions against its teachings.
    • کتاب مقدس.
    • ابن‌عربی، محمد‌بن علی، 1386، متن و ترجمة فصوص الحکم، ترجمة محمد خواجوی، تهران، مولی.
    • بن‌عربی، محمد‌بن علی، 1395، کمال الدین و تمام النعمة، چ دوم، تهران‏، اسلامیه.
    • دیدات، احمد، 1397، «نشانه یونس چه بود؟». ترجمة علی حسن‌نیا و اکرم اسدی خوری، احسن الحدیث، ش5، ص 1ـ7.
    • سلیمانی اردستانی، عبدالرحیم، 1399، درآمدی بر الهیات تطبیقی اسلام و مسیحیت، چ چهارم، قم، کتاب طه.
    • عزیز، فهیم، 1395، دانش تفسیر در سنّت یهودی ـ مسیحی، ترجمة علی نجفی‌نژاد، چ دوم، قم، دانشگاه مفید.
    • نامورمطلق، بهمن، 1386، «ترامتنیت مطالعه روابط یک متن با دیگر متن‌ها»، ادبیات و علوم انسانی، ش56، ص 83ـ98.
    • Bar-Asher, Meir, 1999, Scripture and Exegesis in Early Imāmī Shiism, Leiden, Brill.
    • Barnes, Albert, 1949, Barnes New Testament Notes, Grand Rapids, Baker Book House.
    • Beale, Stephen, 2014, 9 Ways Jonah Prefigured Jesus, Accessed on Dec. 14, 2022, https://catholicexchange. com/9-ways-jonah-prefigured-jesus/.
    • Bedjan, Paul, 1908, Homiliae selectae Mar-Jacobi Sarugensis, Leipzig: Paris, Harrassowitz.
    • Brock, Sebastian, 2006, "Memra", In: Brill’s New Pauly, ed. Hubert Cancik; Helmuth Schneider, from Brill, Accessed on Dec. 16, 2022, https://referenceworks. brillonline. com/entries/brill-s-new-pauly/memra-e731600?s. num=4&s. q=*memra.
    • Brock, Sebastian, Kiraz, George, 2015, "ܡܐܡܪܐ", In: Gorgias Concise Syriac-English, English-Syriac Dictionary, Piscataway, Gorgias Press, from Beth Mardutho, Accessed on July 22, 2022, http://sedra. bethmardutho. org/lexeme/get/8157.
    • Chapman, John, 1999, "Fathers of Church", In: The Catholic Encyclopedia, ed. Charles Herbermann, New York, The Encyclopedia Press.
    • Elliott, Charles, 1878, A New Testament commentary for English readers. New York, E. P. Dutton & Company.
    • Ghaffar, Zishan, 2019, "Jesus’s Position in Qur’anic Prophetology", In: The Other Prophet: Jesus in the Qur’an, ed. Mouhanad Khorchide; Klaus von Stosch, translated by Simon Pare, London, Gingko Library.
    • Genette, Gärard, 1997, Palimpsests: literature in the second degree, translated by: Channa Newman; Claude Doubinsky, Lincoln, University of Nebraska Press.
    • Henry, Matthew, [n. d], Matthew Henry's Concise Commentary on the whole Bible, Grand Rapids, Christian Classics Ethereal Library.
    • Jesus-Jonah Parallels, 2016, by Pastor Dan, Accessed on Dec. 17, 2022, https://archive. org/details/JesusJonahParallels/mode/1up.
    • Khorchide, Mouhanad; Von Stosch, Klaus, 2019, The Other Prophet: Jesus in the Qur’an, translated by Simon Pare, London, Gingko Library.
    • McGarvey, John, 1896, Jesus and Jonah, Cincinnati, The Standard Publishing Company.
    • Orr, Mary, 2003, Intertextuality: debates and contexts, Cambridge, Polity.
    • Orr, Mary , 2010, "Intertextuality", In: The Encyclopedia of Literary and Cultural Theory, ed. Michael Ryan, New York, Wiley-Blackwell.
    • Payne Smith, Jessie, 1903, A Compendious Syriac Dictionary, Oxford, Clarendon Press.
    • Reynolds, Gabriel Said, 2010, The Qur’an and its biblical subtext, Abingdon, Routledge.
    • Scott, David R, 2014, "The Book of Jonah: Foreshadowings of Jesus as the Christ", BYU Studies Quarterly, V. 53, N. 3, p. 161-180.
    • Smith, James, 2018, Biblical Typology, Morrisville, Lulu Press.
    • Syrus, Ephrem, 1989, Ephrem the Syrian: Hymns, translated by Kathleen McVey, New York, Paulist Press.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    قربانی، حسام، پویازاده، اعظم.(1403) مواجهة قرآن با برداشت‌های نمونه‌شناسانة مسیحی از داستان یونس(ع). فصلنامه معرفت ادیان، 15(2)، 37-52 https://doi.org/10.22034/marefateadyan.2024.2021252

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حسام قربانی؛ اعظم پویازاده."مواجهة قرآن با برداشت‌های نمونه‌شناسانة مسیحی از داستان یونس(ع)". فصلنامه معرفت ادیان، 15، 2، 1403، 37-52

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    قربانی، حسام، پویازاده، اعظم.(1403) 'مواجهة قرآن با برداشت‌های نمونه‌شناسانة مسیحی از داستان یونس(ع)'، فصلنامه معرفت ادیان، 15(2), pp. 37-52

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    قربانی، حسام، پویازاده، اعظم. مواجهة قرآن با برداشت‌های نمونه‌شناسانة مسیحی از داستان یونس(ع). معرفت ادیان، 15, 1403؛ 15(2): 37-52