Pages:
45-57
Receive Date: 2025/10/16
Accept Date: 2025/10/16
Abstract:
The concept of footprint (qadamgah) and its various philosophies and functions has - in inter-religious studies – an important part in the works related to the common religious rituals. Orientalists, and especially the researchers in the field of Buddhism, have analyzed the meaning of this concept and its archeology most of the time. Their result is some biased opinions in the field of antiquity and the influence of Buddhism in imposing the concept of footprint on other religions. Based on a historical analysis, this article aims to clarify that despite some Orientalists’ theories, footprints do not have Buddhist roots, in the history of Abrahamic religions. They are, in fact, a representation of the universal common beliefs of people who have a monotheistic root and basis, which has turned into customs and rituals at the level of collective unconscious. Quranic and narrational sources represent some proofs for this claim. The result of this research is that the concept of footprint has its own theological meaning in every religion; and considering the age of Abraham's footprint in Makkah, I can acknowledge that monotheistic religions were pioneers in inventing this concept and its philosophy, based on Quranic verses. In addition, the multiple number of footprints in the Buddhist tradition does not mean they are the founder of such religious pilgrimage sites in the history of religions.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بازخوانی ریشههای تاریخی قدمگاه
Abstract:
در گسترهی مطالعات بیناادیانی، مفهوم قدمگاه با فلسفه ها و کارکردهای گوناگونش، بخش مهمی از آثار مربوط به مناسک مشترک ادیان را به خود اختصاص داده است. غالباً معناکاوی و باستان شناسی مفهوم قدمگاه، از سوی مستشرقان و به ویژه محققان حوزهی بودیسم انجام شده که نتیجهی آن، سوگیری های کژاندیشانه در حوزهی قدمت و تأثیر بودیسم در تحمیل مفهوم قدمگاه بر ادیان دیگر است. نوشتار پیش رو بر آن است با تکیه بر روش تحلیل تاریخی روشن سازد که با وجود نظریات تعدادی از شرق شناسان، قدمگاه ها در تاریخ ادیان ابراهیمی ریشه ای بودایی ندارند و درواقع نمایشی از باورهای مشترک جهانی انسان ها با ریشه و مبنایی توحیدی اند که در سطحی از ناخودآگاهِ جمعی به آداب و رسوم تبدیل شده اند و در این مسیر، منابع قرآنی و روایی دلیلی بر این مدعاست. یافته های پژوهش نشان می دهد که قدمگاه در هر دین، معنای الهیاتی خاص خود را پیموده و با توجه به قدمت مقام ابراهیم در مکهی مکرمه، می توان اذعان کرد که ادیان توحیدی بر مبنای آیات قرآنی در ابداع مفهوم و فلسفهی قدمگاه، پیشگام بوده و آیین بودا به صرف تکثر قدمگاه ها، مؤسس این گونه از زیارتگاه های دینی در تاریخ ادیان محسوب نمی شود.
References:
- ابنبطوطه، محمدبن عبداللهبن محمد، 1370، سفرنامه ابنبطوطه، تهران، علمی و فرهنگی.
- ابنمنظور، محمدبن مكرم، 1414ق، لسان العرب، چ سوم، بيروت، دار الفكر.
- ابوالبشري، پيمان و ديگران، 1395، «تبارشناسي باورهاي ملامتيانِ نخستين در متون صوفيانه»، کهننامۀادب پارسي، سال هفتم، ش 3، ص 1-18.
- ارزقي، ابوالولید محمدبن عبدالله بن احمد، 1403ق، اخبار مکه، مکه مکرمه، دار الثقافة.
- افشار، ايرج، 1354، يادگارهاي يزد، تهران، انجمن آثار ملي.
- بويس، مري، 1377، چکيده تاريخ کيش زرتشت، ترجمة همايون صنعتيزاده، تهران، صفيعليشاه.
- بهرامپور ابوالفضل، 1396، تفسير يک جلدي مبين، چ چهارم، قم، آواي قرآن.
- جعفري دهکردي ناهيد و سيدهمريم ايزدي دهکردي، 1398، «نماد و نمون قدمگاه در تاريخ شرق با تأکيد بر نگاره قدمگاه فالنامه تهماسبي»، هنرهاي تجسمي (هنرهاي زيبا)، ش 24، ص 69ـ80.
- جوادي آملي، عبدالله، 1391، تفسير تسنيم، چ دهم، قم، اسراء.
- حيدري، احمد، 1383، «قدمگاه، گور، نيايشگاه صخرهاي از دوره هخامنشي»، اثر، ش 36و37، ص 175ـ189.
- خانمحمدي، کريم و معصومه مؤذن، 1394، «انسانشناسي قدمگاه (مطالعه موردي بيت النور)»، فرهنگ رضوي، سال سوم، ش 11، ص 7ـ38.
- دانشیزدی، فاطمه، 1393، «معرفی سنگ مقامهای خاص امام رضا در یزد»، فرهنگ رضوی، ش 7، ص 195ـ181.
- سجادي، صادق، 1383، «ابراهيم خليل»، در: دائرةالمعارف بزرگ اسلامي، تهران، مرکز دايرةالمعارف بزرگ اسلامي.
- سروشيان، جمشيد، 1370، فرهنگ بهدينان، به کوشش منوچهر ستوده، تهران، دانشگاه تهران.
- سعیدیزاده، رسول، 1391، «قدمگاههای منسوب به امام رضا در ایران»، وقف میراث جاودان، ش 79و80، ص 217ـ246.
- سورن ملکيان شرواني، اسدالله، 1397، «آيين بودا در دوران اسلامي»، ترجمة پيمان ابوالبشري، تاريخپژوهي، ش 75، ص 125ـ134.
- سیاهپوش، محمدتقی، 1353، «جای پا»، یغما، ش 315، ص 542-546.
- صدوق، محمدبن علي، بيتا، علل الشرائع، قم، داوري.
- طبرسي، فضلبن حسن، 1357، تفسير مجمع البيان، ترجمه و نگارش احمد بهشتي، تهران، فراهاني.
- طبري، محمدبن جرير، 1387ق، تاريخ الامم والملوک، چ سيزدهم، بيروت، روائع التراث العربي.
- فاريابي، يوسف و ديگران، 1397، «بررسي ساختار آييني و اساطيري قدمگاه جيرفت»، مطالعات ايراني، سال هفدهم، ش 33، ص 215ـ233.
- قطب راوندي، سعيدبن هبةالله، 1368، قصص الأنبياء، تحقيق غلامرضا عرفانيان يزدي، مشهد، آستان قدس رضوي.
- کمپبل، جوزف، 1388، قهرمان هزارچهره، ترجمة شادي خسروپناه، مشهد، گل آفتاب.
- گودرزي، حسين و مهدي پيشوايي، 1373، «مقام ابراهیم و سیر تاریخی آن»، ميقات حج، دورة دوم، ش 7، ص 7-58.
- مشهدي نوشآبادي، محمد، 1390، «بازشناسي پرستشگاهي زرتشتي در روستاي کله کاشان»، اديان و عرفان، سال چهل و چهارم، ش 2، ص 85ـ100.
- نقدی، رضا، 1393، قدمگاههای امام رضا در نیشابور، ده سرخ و مشهد، مشهد، آستان قدس رضوی.
- نوري، حسن، 1381، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، سخن.
- نيشابوري، نظامالدين، بيتا، تفسير غرائب القرآن، حاشيه تفسير طبري، بيروت، داراحياء التراث العربي.
- ورجاوند، پرويز، 1355، «نيايشگاه قدمگاه، نشاني از يک معبد مهري شاهکاري از معماري صخرهاي ايران»، فرهنگ و معماري، ش2و3، ص 4ـ17.
- هرتسفلد، ارنست، 1354، تاريخ باستاني ايران بر بنياد باستانشناسي، ترجمة علياصغر حکمت، تهران، انجمن آثار ملي.
- Bjaaland, Patricia, 2009, Symbolism,Motifs and Attributes in Asian Art The Footprint of the Buddha, Welch/PASSAGE.
- Chatadcumol, Saimal, 2008, Cultural routes as heritage as heritage in Thailand, Ph.D thesis, silpakorona college.
- Frankfort, H., & Bing, G., 1958, "The archetype in analytical psychology and the history of religion", Journal of the Warburg and Courtauld Institutes,V 21, N. 3/4, p. 166-178.
- Frutiger, Adrian, 1989, Signs and Symbols,Van Nostrand Reinhold, NewYork.
- Hawkins, Ralph K. 2016, "Israelite footprints. Has Adam Zertal found the biblical altar on Mt. Ebal and the footprints of the Israelites settling the promised land?", Biblical archaeology review.
- Suthanaketuarm, lithai, 1993, creation of buddus footprint on king, bangog University Silapakorn University.
- Tonginjan, M. J. 2019. "An Analytical Study of Buddhist Principles from the Buddha’s Footprints", Mahachula Academic Journal.
- Vaziri, mostafa, 2012, Buddhism in iran, palgrave macmilan, NewYork.
- Zimmermann, M & Analayo, B., Döll, S., .2007, Buddhapada and the bodhisattva path, Freiburg im Breisgau, Germany, projekt verlag.
- Winn, Su Latt, 2017, The Significance of the Buddha Footprint in the Bagan Metropolis Asst. Curator, ZaykabarMuseum,bajanmetropolicejuly 9-15 2017/SOSA university of London
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, Peyman, , Elham.(2025) Rereading the Historical Roots of Footprint (Qadamgah). Ma`rifat-e Adyan, 13(4), 45-57
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Peyman ; Elham ."Rereading the Historical Roots of Footprint (Qadamgah)". Ma`rifat-e Adyan, 13, 4, 2025, 45-57
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, P, , E.(2025) 'Rereading the Historical Roots of Footprint (Qadamgah)', Ma`rifat-e Adyan, 13(4), pp. 45-57
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
, P, , E. Rereading the Historical Roots of Footprint (Qadamgah). Ma`rifat-e Adyan, 2025; 13(4): 45-57