Ma`rifat-e Adyan, Volume 16, Issue 2, No 62, Year 2025 , Pages 63-80
The Evolution of the Concepts of Individual Eschatology in Zoroastrianism from Gatha to Pahlavi Texts
Article Type:
Research
Writers:
✍️ Mahdi Elmi Daneshvar
/ Assistant Professor, Department of Eastern Religions, Faculty of Religions, University of Religions and Denominations / m.daneshvar3@gmail.com
/ Assistant Professor, Department of Eastern Religions, Faculty of Religions, University of Religions and Denominations / m.daneshvar3@gmail.comAbstract:
The belief in the afterlife and the reception of rewards and punishments is a core tenet of Zoroastrianism, permeating all its foundational doctrines. This belief is well articulated in Zoroastrian religious texts from the ancient (Avestan) and Middle Persian (Pahlavi) periods. While these texts generally explain this belief, each elaborates on specific subsets of the afterlife. This study analyzes Zoroastrian religious texts from the early Avestan, late Avestan, and Pahlavi periods to examine changes in eschatological concepts and the understanding of the afterlife. The texts are critically analyzed by identifying key concepts related to death and individual eschatology. Eschatological concepts in the Gatha texts are broadly outlined, whereas Pahlavi texts present a more detailed account. The evolution of these concepts demonstrates a relative continuity and coherence from ancient to medieval periods.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :تطوّر مفاهیم پیرامون فرجام‌شناسی فردی در دیانت زرتشتی از متون گاهانی تا متون پهلوی
Abstract:
باور به جهان پس از مرگ و دریافت پاداش و پادافره، از اعتقادات راستین زرتشتیان است؛ به‌گونه‌ای‌که بر تمام بنیان‌های اعتقادی آنان سایه افکنده است. این باور در متون دینی در دورة باستان (اوستایی) و در دورة فارسی میانه (پهلوی) به‌خوبی بیان شده است. هرچند این متون این باور را به‌صورت کلی تبیین کرده‌اند، اما هر کدام از آنها برخی از زیرمجموعه‌های جهان پس از مرگ را تبیین کرده یا تفصیل داده‌اند. در این تحقیق، با تحلیل متون دینی زرتشتیان در ادوار اوستای متقدم، اوستای متأخر و متون پهلوی، تغییرات صورت‌گرفته دربارة فرجام و حیات پس از مرگ را مورد بررسی قرار داده و به تبیین مفاهیم آخرت‌شناسی در آنها پرداخته‌ایم و تلاش کرده‌ایم که تطور مفهوم مرگ را در این دوره‌ها مورد بررسی قرار دهیم. ازهمین‌رو مفاهیم اصلی وابسته به مفهوم مرگ و فرجام‌شناسی فردی مشخص شده است و بر مبنای آنها متون مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته‌اند. مفاهیم آخرت‌شناسی در متون گاهانی به‌صورت کلی، اما در متون پهلوی به‌صورت کامل‌تری بیان شده‌اند. سیر تطور در این دوره‌ها به این صورت بوده است که مفاهیم آخرت‌شناسی با پیوستگی و یکسانی نسبی در متون دورة باستان طرح و سپس به دورة میانه منتقل شده‌اند.
References:
- آشتیانی، جلال‌الدین (1368). زرتشت مزدیسنا و حکومت. تهران: شرکت سهامی انتشار.
- آموزگار، ژاله (مترجم) (1372). ارداویراف‌نامه. تهران: معین.
- آموزگار، ژاله و تفضلی، احمد (مترجم) (1386). دینکرد پنجم. تهران: معین.
- اوشیدری، جهانگیر (1371) دانشنامة مزدیسنا: واژه‌نامة توضیحی آئین زرتشت. تهران: مرکز.
- بهار، مهرداد (1377) از اسطوره تا تاریخ. تهران: چشمه.
- بویس، مری (1381). زرتشیان باوره و آداب دینی آنها. ترجمة عسکر بهرامی. تهران: ققنوس.
- بویس، مری (1393). تاریخ کیش زرتشت. ترجمة همایون صنعتی‌زاده. تهران: گستره.
- پورداود، ابراهیم (1336). یادداشت‌های گاثاها. تهران: دانشگاه تهران.
- پورداود، ابراهیم (مترجم) (1377). یشت‌ها. تهران: اساطیر.
- پورداود، ابراهیم (مترجم) (1394). اوستا. تهران: نگاه.
- تفضلی، احمد (مترجم) (1354). مینوی خرد. تهران: توس.
- تفضلی، احمد (1378). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. تهران: سخن.
- چایچی امیرخیز، احمد و سعیدی هرسینی، محمدرضا (1381). نگاهی به تدفین تابوت در ایران باستان. تهران: سمیرا.
- دابار، ارواد بمانجی نسروانجی (1909م). صد در نثر و صد در بندهش. بمبئی: بی‌جا
- دالوند، حمیدرضا (1399). متون فارسی زرتشتی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- راشد محصل، محمدتقی (مترجم) (1366). گزیده‌های زادسپرم. تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- ساندرز، ن. ک (1373). بهشت و دوزخ در اساطیر بین‌النهرین. ترجمة ابوالقاسم اسماعیل‌پور. تهران: فکر روز.
- شاکد، شائول (1393). مفاهیم مینو و گیتی در متون پهلوی از ایران زرتشتی تا اسلام. ترجمة مرتضی ثاقب‌فر. تهران: ققنوس.
- فرنبغ‌دادگی (1380). بندهشن. گزارنده: مهرداد بهار. تهران: توس.
- فضیلت، فریدون (مترجم) (1381). دینکرد سوم. تهران: فرهنگ دهخدا.
- قرشی، امان‌الله (1380). ایران‌نامک. تهران: هرمس.
- مزداپور، کتایون (مترجم) (1369). شایست ناشایست. تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- میرفخرایی، مهشید (مترجم) (1367). روایت پهلوی. تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- میرفخرایی، مهشید (مترجم) (1386). هادخت نسک. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- هیلنز، جان (1388). شناخت اساطیر ایران. ترجمة ژاله آموزگار. تهران: چشمه.
References:
- Amouzgar, Jaleh (Translator) (1993). Ardavirafname. Tehran: Moin.
- Amouzgar, Jaleh and Tafazzoli, Ahmad (Translator) (2007). Denkard Fifth. Tehran: Moin.
- Ashtiyani, Jalaloddin (1989). Zoroaster Mazdeism and Government. Tehran: Sazman-e Nashr-e Sahami.
- Bahar, Mehrdad (1998). From Myth to History. Tehran: Cheshmeh.
- Boyce, Mary (2002). Zoroastrians: Their Religious Beliefs and Practices. Translation by Askar Behrami. Tehran: Qoqnoos.
- Boyce, Mary (2014). History of Zoroastrianism. Translation by Homayoun Sanati Zadeh. Tehran: Gostareh.
- Chaychi Amir Kheizi, Ahmad and Saeedi Harsini, Mohammad Reza (2002). A Look at Coffin Burial in Ancient Iran. Tehran: Samira.
- Dabhar, Ervad Bomanji Nasarvanji (1909). Sad dar Nasr and Sad dar Bundahesh. Bombay: No publisher.
- Dalvand, Hamid Reza (2020). Persian Zoroastrian Texts. Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies.
- Farhang Dadgi (2001). Bundahishn. Narrated by: Mehrdad Bahar. Tehran: Tous.
- Fazilat, Fereydoun (Translator) (2002). Denkard Third. Tehran: Farhang Dehkoda.
- Hinnells, John (2009). Understanding Iranian Mythology. Translation by Jaleh Amouzgar. Tehran: Cheshmeh.
- Mazdapour, Katayoun (Translator) (1990). Shayest na Shayest. Tehran: Institute of Cultural Studies and Research.
- Mirefkhraei, Mahshid (Translator) (1988). Pahlavi Rivayat. Tehran: Institute of Cultural Studies and Research.
- Mirefkhraei, Mahshid (Translator) (2007). Hadukht Nask. Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies.
- Oshidari, Jahangir (1992). Encyclopedia of Mazdeism: Explanatory Dictionary of Zoroastrian Faith. Tehran: Markaz.
- Pur Davood, Ebrahim (1957). Notes on Gathas. Tehran: University of Tehran.
- Pur Davood, Ebrahim (Translator) (1998). Yashts. Tehran: Asatir.
- Pur Davood, Ebrahim (Translator) (2015). Avesta. Tehran: Negah.
- Qarshi, Amanollah (2001). Iran-nameh. Tehran: Hermes.
- Rashed Mohassel, Mohammad Taghi (Translator) (1987). Selections of Zadspram. Tehran: Institute of Cultural Studies and Research.
- Sandars, N.K. (1994). Heaven and Hell in Mesopotamian Mythology. Translation by Abolqasem Esmaeilpour. Tehran: Fekr-e Ruz.
- Shaked, Shaul (2014). Concepts of Menog and Geti in Pahlavi Texts from Zoroastrian Iran to Islam. Translation by Morteza Thaqebfar. Tehran: Qoqnoos.
- Tafazzoli, Ahmad (1999). History of Pre-Islamic Iranian Literature. Tehran: Sokhan.
- Tafazzoli, Ahmad (Translator) (1975). Menog i Khrad. Tehran: Tous.
- English
- Bartholomae, Ch. (1904). Altiranisches Wörterbuch. Strassburg:Trubner.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Elmi Daneshvar, Mahdi.(2025) The Evolution of the Concepts of Individual Eschatology in Zoroastrianism from Gatha to Pahlavi Texts. Ma`rifat-e Adyan, 16(2), 63-80 https://doi.org/10.22034/marefateadyan.2024.5000966
Mahdi Elmi Daneshvar."The Evolution of the Concepts of Individual Eschatology in Zoroastrianism from Gatha to Pahlavi Texts". Ma`rifat-e Adyan, 16, 2, 2025, 63-80
Elmi Daneshvar, M.(2025) 'The Evolution of the Concepts of Individual Eschatology in Zoroastrianism from Gatha to Pahlavi Texts', Ma`rifat-e Adyan, 16(2), pp. 63-80
