Ma`rifat-e Adyan, Volume 11, Issue 1, No 41, Year 2025 , Pages 101-118
Man’s Eschatology according to Mahabharata and the Epistle of Arda Viraf
Article Type:
Research
Writers:
✍️ Sajjad dehghanzadeh
/ Assistant Professor of the Department of Religions and Mysticism, Azarbaijan Shahid Madani University / sa.deghanzadeh@azaruniv.ac.ir
/ Assistant Professor of the Department of Religions and Mysticism, Azarbaijan Shahid Madani University / sa.deghanzadeh@azaruniv.ac.irSimin / Master’s Degree, Religions and Mysticism, Azarbaijan Shahid Madani University / simin_yari494@yahoo.com
Nastaran / Associate Professor of the Department of Religions and Mysticism, University of Tehran / habibinastaran68@gmail.com
Abstract:
One of man’s theoretical reactions to the thirst for immortality is the “belief in the afterlife” whose most prominent manifestation is represented by religious literature. Mahabharata and the epistle of Arda Viraf are two classical religious texts that belong to Hindu and Zoroastrian cultures, respectively. Yudhishtira and Viraf, who basically symbolize man’s existence in two different religious traditions, experience and describe human condition in the other world in the form of a spiritual journey. Comparing and contrasting these two religious texts, this article concludes that according to both texts, death is inevitable, but undesirable—though, not in the sense of annihilation, but in the sense of a passage from one existential state to another. These two religious texts consider good conduct, good thought and good speech play an important role in human happiness, and the lack of divine essence and material bondage is ascribed to lack of insight. However, unlike Mahabharata which explains man’s end according to both the doctrine of Saṃsāra (rebirth) and the idea of paradise and hell, the epistle of Arda Viraf merely speaks about the dwelling in paradise or in hell after the separation of soul form the body and crossing Chinvat Bridge.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :فرجام‌شناسیِ انسان با توجه به مهابهاراتا و ارداویراف‌نامه
Abstract:
«باور به حیات پس از مرگ» یکی از واکنش های نظری انسان به عطش جاودانگی است و برجسته ترین تجلّیگاه آن، ادبیات دینی می باشد. مهابهاراتا و ارداویراف نامه دو متن کلاسیک دینی هستند که به ترتیب به فرهنگ دینی هندویی و زرتشتی تعلق دارند. یودیشتیرا و ویراف، که اساساً وجود انسانی را در دو سنّت دینی متفاوت نمادپردازی می کنند، در قالب نوعی سفر روحانی، وضعیت انسان ها را در دنیای دیگر تجربه و توصیف می نمایند. جُستار پیش رو با تطبیق این دو متن دینی درمی یابد که در هر دو متن، مرگ امری محتوم، اما نامطلوب است؛ هرچند نه به معنای نابودی، بلکه به معنای گذر از یک نشئه‌ی وجودی به مرتبۀ وجودی دیگر. در این دو متن دینی، کردار صحیح، دوشادوش پندار نیک و گفتار نیک، اهمیت بسزایی در سعادت آدمی دارد و نسیان جوهر الهی و اسارت مادی، ناشی از عدم بصیرت است. با وجود این، برخلاف مهابهاراتا که فرجام انسان را بر اساس هم آموزۀ سمساره (بازتولد) و هم انگارۀ بهشت و دوزخ تبیین می کند، ارداویراف نامه فقط از استقرار در بهشت یا دوزخ پس از مفارقت روح از بدن و عبور از پل چینود سخن می گوید.
Keywords:
References:
- ارداویراف، 1391، ارداویراف‌نامه یا بهشت و دوزخ در آیین مزدیسنی، ترجمه رحیم عفیفی، چ دوم، تهران، توس.
- اسماعیل‌پور، ابوالقاسم، 1372، « بررسی و نقد کتاب ارداویراف‌نامه: متنی به پهلوی ساسانی»، کلک، ش47 و 48، ص248-251.
- الیاده، میرچا، 1377، اسطوره رؤیا راز، ترجمه رؤیا منجم، چ سوم، تهران، فکر روز.
- بویس، مری، 1374، تاریخ کیش زرتشت، ترجمه همایون صنعتی‌زاده، تهران، توس.
- بهار، مهرداد، 1376، پژوهشی پیرامون اساطیر ایران، چ چهارم، تهران، آگاه.
- بهار، مهرداد، 1380، بندهشن، چ چهارم، تهران، توس.
- بی‌ناس، جان، 1388، تاریخ جامع ادیان، ترجمه علی‌اصغر حکمت، تهران، علمی و فرهنگی.
- پارتریج، کریستوفر و دیگران، 1392، سیری در ادیان جهان، ترجمه عبدالعلی براتی، تهران، ققنوس.
- حامدی، گلناز، 1384، «سیر تاریخی لفظ دین در جوامع گوناگون»، اخبار ادیان، ش16، ص46-49.
- ﺣﯿﺪﺭﯼ، ﻋﻠﯽ و حبيب‌الله ﺍﺣﻤﺪﯼ ﺗﺒﺎﺭ، 1393، «مقایسة تطبیقی سفرنامه¬های تخیلی ارداویراف¬نامه و «ار» افلاطون»، ادبیات تطبیقی، ش11، ص119-140.
- راسخی، فروزان، 1381، «علم‌النفس گیتا»، هفت آسمان، ش16، ص193-226.
- زروانی، مجتبی و قربان علمی و سجاد دهقان‌زاده، 1389، «مدلول جاودانگی نفس در بهگودگیتا»، هفت آسمان، ش2، ص57-75.
- زروانی، مجتبی، 1376، «مقدمه‌ای بر نظام دینی وداها»، مقالات و بررسی‌ها، ش61، ص199-203.
- زنر،آر.سی، 1384، طلوع و غروب زرتشتی‌گری، ترجمه تیمور قادری، چ سوم، تهران، امیر کبیر.
- ﺳﻠﻄﺎﻧﯽ، ﻣﻨﻈﺮ و ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺟﻮﯾﺒﺎﺭﯼ، ﮐﻠﺜﻮﻡ، 1392، «تحلیل مقایسه¬ای ارداویراف¬نامه، سیرالعباد و کمدی الهی»، ادبیات و زبان¬ها: پژوهش زبان و ادبیات فارسی، ش28، ص39-66.
- شایگان، داریوش، 1389، ادیان و مکتب‌های فلسفی هند، چ هفتم، تهران، امیر کبیر.
- عفیفی، رحیم، 1374، اساطیر و فرهنگ ایرانی در نوشته‌های پهلوی، تهران، توس.
- غروی، مهدی، 1349، «افسانه‌های عشقی هند باستان "اقوام هند و آریایی"»، هنر و مردم، ش96 و97، ص60-67.
- مبلغي آباداني، عبدالله، 1373، تاريخ اديان و مذاهب جهان، قم، منطق سينا.
- ﻣﺤﻤﺪﻱ، ﮔﺮﺩﺁﻓﺮﻳﻦ و عطاءالله ﺍﻓﺘﺨﺎﺭﻱ، 1389، «مقایسة دو سفر روحانی زرتشتی و یهودی به دنیای پس از مرگ (ارداویراف¬نامه و رؤیای خنوخ)»، ادبیات تطبیقی، ش13، ص159-172.
- 1367، روایت پهلوی، ترجمه مهشید میرفخرایی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- نقیب‌خان، 1380، مهابهارت، به‌کوشش محمدرضا جلالی نائینی، چ دوم، تهران، طهوری.
- نیبرگ، هـ، س، 1359، دین‌های ایران باستان، ترجمه سیف‌الدین نجم‌آبادی، تهران، مرکز ایرانی مطالعة فرهنگ‌ها.
- ویدن گرن، گئو، 1377، دین‌های ایران، ترجمه منوچهر فرهنگ، تهران، آگاهان ایده.
- هيلتز، جان راسل، 1389، ادیان زندة شرق، ترجمه جمعی از مترجمین، قم، دانشگاه ادیان و مذاهب.
- هینلز، جان، 1368، شناخت اساطیر ایران، ترجمه ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران، چشمه.
- A Prose English Translation of the Mahabharata: (tr. Literally from the Original Sanskrit Text), 1897, Edited by Manmathanatha DattA, Calcutta, H.C. Dass.
- A Prose English Translation of the Mahabharata: Translated Literally from...., 1895, Edited by Manmatha Nath Dutt, Calcutt, Stanford library.
- Dasgupta, S. A, 1975, History of Indian Philosophy, Vol. 1, Delhi, Motilal Banarsidass.
- Debroy, Bibek, 2008, Sarama and Her Children: The Dog in Indian Myth, India: Penguin Books.
- Deussen, Paul, 2010, The Philosophy of The Upanishads, New Delhi, Cosimo, Inc.
- Gray, Louis H, 1980, Life and Death, Encyclopedia of Religion and Ethics, Edited by James Hastings, Vol.10, Edinburgh.
- Hiltebeitel, Alf, 1986, Mahabharata, Encyclopedia of Religion, Edition by Mirce Eliadeh, Chicago, Divinity School University of Chicago.
- Hindu Skriptures, 2001, Edition with new Translation by Dominic Goodall, India, Motilal Banarsidass.
- Hobgood-Oster, Laura, 2008, Holy Dogs and Asses: Animals in the Christian Tradition, Urbana and Chicago, University of Illinois Press.
- Mahabharata Book Twelve(Volume 3), 2009, Peace Part Two: The Book of Liberation, Transelated by Alexander Wynne, New York, University Press,
- Mahabharata Retold, 2016, By Himanshu Agarwal, Cennai, Notion Press.
- Mahabharata: Drona, Volume 1; Volume 7, 2006, Edited by Vaughan Pilikian, New York, NYU Press.
- Sarkar, Rabindra Nath, 1989, An Episodic Interpretation of the Mahabharata, New Delhi, Published by Atlantic Publishers & Distri.
- Sheean, Vincent, 2006, Lead kingly light, Michigan, The university of Michigan.
- Srivastava, Diwaker Ikshit, 2017, Decoding the Metaphor Mahabharata, India, Ink State Books.
- The Mahabharata of Krishna-Dwaipayana Vyasa Translated Into English Prose ..., 1893, Rāya, Pratāpacandra؛ Ganguli, Kisari Mohan, Calcutta, Bhārata Press.
- The Mahabharata of Krishna-Dwaipayana Vyasa: Çanti parva, 1891, Translated by Kisari Mohan Ganguli, Calcutta, Bharata Press.
- The Mahabharata, Book 4: the book of Virata and Book 5: The Book of the effort, 1978, Edition with new Translation by J.A.B Van Buitenen, London, Chicagi Press.
- The Mahabharata, 2009, Translated by John D Smith, Michigan, Penguin Books.
- The Mahabharata, Book 5, 2016, Translated by Mohan Ganguli, Edited by Elizondo Ediciones.
- Thompson, Richard, 2004, Vedic Cosmography and Astronom, Delhi, published by Bhaktivedanta Book.
- Uberoi, Meera, 2005, Mahabharata, India, Pengun Groups.
- V. Narasimhan, Chakravarthi, 1999, The Mahabharat, Delhi, Columbia University Press.
- Werblowsky, R. J. Zwi, 1987, «Transmigration», Encyclopaedia of Religion, Edited by Mircea Eliade, Vol.15, New York, MacMillan.
- Wilmot, Paul, 2006, Mahabharata: The great hall, Book two, New York, CSL.
- Woods, Julian F, 2001, Destiny and Human Initiative in the Mahabharata, Albany, State University Of New York Press.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
dehghanzadeh, Sajjad, , Simin, , Nastaran.(2025) Man’s Eschatology according to Mahabharata and the Epistle of Arda Viraf. Ma`rifat-e Adyan, 11(1), 101-118
Sajjad dehghanzadeh; Simin ; Nastaran ."Man’s Eschatology according to Mahabharata and the Epistle of Arda Viraf". Ma`rifat-e Adyan, 11, 1, 2025, 101-118
dehghanzadeh, S, , S, , N.(2025) 'Man’s Eschatology according to Mahabharata and the Epistle of Arda Viraf', Ma`rifat-e Adyan, 11(1), pp. 101-118
