Textual Debates with the People of the Book and Disambiguation from the Religion; A Case Study: lubb al-khitab Treatise
Article Type:
Research
Writers:
✍️ Mohammad Valipour / Ph.D. Student in the History and Civilization of Islamic Nations, Mashhad Azad Uni / m.valipoor@cfu.ac.ir
Tahereh Azimzade Tehrani / Associate Professor, History and Civilization of Islamic Nations Department, Mashhad Azad Uni
Zhra Alizade Birjandi / Associate Professor, History Department, Birjand Uni / Zalizadehbirjandi@Birjand.ac.ir
Ardeshir Asadbighi / Assistant Professor, History and Civilization of Islamic Nations Department, Mashhad Azad Uni
Abstract:
Muslim thinkers from the early Islamic centuries have been confronted with doubts and objections to the religion by the people of the book, which led to the compilation of various books by the scholars. From the early 19th century, due to colonialism and missionary activities, the textual disputes have steadily increased among Muslim scholars. The cognitive dimensions of these works and the formulation of epistemic propositions have given a special place to these works in the religious studies. Considering the significance of these works, this paper studies one of the major treatises in this field, called "lubb al-khitab", which deals with the issues of the book, by Mohammad Bagher Birjandi. Using a descriptive-analytical method, his paper seeks to study the arguments of the author of lubb al-khitab in disambiguation from religious beliefs. Findings show that, using the historical references, rational arguments and the Bible, the author of the mentioned work has revealed the contradictions and defended the religion.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :مجادلات قلمی با اهل کتاب و شبهه‌زدایی از دین مطالعة موردی: رسالة لب الخطاب
Abstract:
اندیشه ورزان مسلمان از سده های نخستین اسلامی با شبهات و ایرادات وارده بر دین از سوی اهل کتاب مواجهه بوده اند و در روند این رویارویی و در پاسخ به شبهات، آثار قلمی از سوی علما تدوین شد. از اوایل سده‌ی نوزده میلادی به سبب اوج گیری تکاپوهای استعمارگران و افزایش فعالیت هیئت های تبشیری، مجادلات قلمی علمای مسلمان روند فزاینده ای پیدا کرد. ابعاد شناختی این آثار و نحوه‌ی صورت بندی گزاره های معرفتی، جایگاه ویژه ای به این آثار در مطالعات دینی بخشیده است. با توجه به اهمیت این آثار، مقاله‌ی پیش رو به بررسی یکی از رساله های شاخص در این زمینه به نام لب الخطاب فی رد شبهات اهل کتاب، اثر محمدباقر بیرجندی اختصاص دارد. این نوشتار با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی درصدد بررسی روش و آشنایی با براهین نویسنده‌ی لب الخطاب در شبهه زدایی از دین است. یافته های پژوهش نشان می دهد که نویسنده‌ی اثر یادشده با بهره گیری از استنادات تاریخی، ارائه‌ی براهین عقلانی و استفاده از گزاره های کتب عهدین، تناقضات آن را آشکار کرده و به شبهه زدایی از دین پرداخته است.
References:
- ابن‌اثیر، عزالدین، 1384، الکامل فی التواریخ، ترجمه سید حسین روحانی، تهران، اساطیر.
- اردلی، وار، 1341، هنری مارتین، ترجمه سهیل آذری، تهران.
- اصفهانی، جعفر، 1370، «میرزای قمی و ردیه او بر هنری مارتین»، تاریخ و فرهنگ معاصر، ش2، ص262-264.
- اصفهانیان، داود، 1367، تاریخ تحولات اروپا در عصر رنسانس، تبریز، انتشارات دانشگاه تبریز.
- الگار، حامد، 1369، دین و دولت در ایران، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران، توس.
- انوشه، حسن، 1375، «رد پادری»، دایرةالمعارف تشیع، تهران، حکمت.
- ایلخانی، محمد، 1374، «تثلیث از آغاز تا شورای قسطنطنیه»، معارف، ش36، ص73-100.
- بیرجندی، محمدباقر، بی‌تا، لب الخطاب فی رد شبهات اهل کتاب، بي‌جا، بي‌نا.
- پورت، جان دیون، 1344، عذر تقصیر به پیشگاه محمد و قرآن، ترجمه سید غلامرضا سعیدی، تهران، شرکت انتشار.
- جعفریان، رسول، 1369، «سه فصل از نخستین رؤیاروئی‌های اندیشه‌گران ایران»، کیهان اندیشه، ش32، ص143-161.
- حائری، عبدالکریم، 1371، نخستین رؤیاروئی‌های اندیشه‌گران ایران، تهران، امیرکبیر.
- حسینی قلعه بهمن، سیداکبر، 1396، الهیات تطبیقی، حقیقت غایی در ادیان، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- حمیری، ابن هشام، 1375، سیره رسول الله، ج1، ترجمه هاشم رسول محلاتی، تهران، کتابچی.
- رضایی، جمال، 1381، بیرجندنامه، بیرجند در آغاز قرن چهاردهم شمسی، تهران، هیرمند.
- زرین‌کوب، عبدالحسین، 1353، کارنامه اسلام، تهران، امیرکبیر.
- سائلی کردده، مجید، 1389، «رسالات جدلی در باب مسیحیت و اسلام، مجموعه مشاجرات هنری مارتین و علمای شیعی ایران»، پیام بهارستان، ش7، ص617-643.
- سعیدزاده، محسن، 1369، بزرگان قاین، قم، انتشارات ناصر.
- صدوق، محمدبن علی، 1373، عیون الاخبار الرضا، ترجمه علی‌اکبر غفاری، تهران، نشر صدوق.
- صفری، وحید، 1385، « ابن‌حزم اندلسی و مطالعه ادیان»، پژوهش و حوزه، ش26، ص183-215.
- طباطبائی، سید محمدحسین، 1374، تفسیر المیزان، ج3، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، قم، جامعه مدرسین، حوزه علمیه قم.
- عظیم‌زاده تهرانی، طاهره، 1376، «درآمدی بر ردیه‌نویسی در عصر صفویه و دوران نخستین قاجار»، مقالات و بررسی‌ها؛ دفتر 61، ص173-197.
- علوی، سید احمد، 1373، مصقل صفا در نقد کلام مسیحیت، تصحیح حامد ناجی اصفهانی، قم، امیر.
- علیزاده بیرجندی، همکاران، 1394، رشد سرمایه‌داری و استعمار غرب، تهران، فکر بکر.
- قائم مقامی، سیف‌الدین، 1349، تاریخ روابط معنوی و سیاسی ایران و فرانسه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
- گلن، ويليام و هنري مرتن، كتاب مقدس عهد عتيق و عهد جديد، 1380، ترجمه فاضل‌خان همداني، تهران، اساطير.
- ماله، آلبر، 1383، تاریخ ملل شرق زمین و یونان، ترجمه عبدالحسین هژیر، تهران، نشر سیمین.
- مشکور، محمدجواد، 1362، خلاصة الادیان، تهران، انتشارات شرق.
- مولایی‌نیا، عزت‌الله، 1378، نسخ در قرآن، تهران، نشر رایزن.
- ناجی اصفهانی، حامد، 1387، «بررسی کتاب سیف‌الامه و نقدی بر چاپ آن»، آینه میراث، ش2، ص195- 215.
- ناس، جان، 1386، تاریخ جامع ادیان، ترجمه علی اصغر حکمت، تهران، علمی و فرهنگی.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Valipour , Mohammad, Azimzade Tehrani, Tahereh, Alizade Birjandi, Zhra, Asadbighi , Ardeshir.(2025) Textual Debates with the People of the Book and Disambiguation from the Religion; A Case Study: lubb al-khitab Treatise. Ma`rifat-e Adyan, 9(4), 7-24
Mohammad Valipour ; Tahereh Azimzade Tehrani; Zhra Alizade Birjandi; Ardeshir Asadbighi ."Textual Debates with the People of the Book and Disambiguation from the Religion; A Case Study: lubb al-khitab Treatise". Ma`rifat-e Adyan, 9, 4, 2025, 7-24
Valipour , M, Azimzade Tehrani, T, Alizade Birjandi, Z, Asadbighi , A.(2025) 'Textual Debates with the People of the Book and Disambiguation from the Religion; A Case Study: lubb al-khitab Treatise', Ma`rifat-e Adyan, 9(4), pp. 7-24
