Ma`rifat-e Adyan, Volume 12, Issue 2, No 46, Year 2025 , Pages 51-70
A Comparative Study of the Status of Love in the Islamic Mystics' Conduct and Hindu Mysticism Relying on Lama'at of Iraqi and Bhagavad Gita
Article Type:
Research
Writers:
✍️ sayyed saeid reza montazeri Montazeri
/ Assistant Professor, Department of Religion and Mysticism, Tehran University, Farabi Campus / ssmontazery@ut.ac.ir
/ Assistant Professor, Department of Religion and Mysticism, Tehran University, Farabi Campus / ssmontazery@ut.ac.irMaliheh Adinefar / PhD Student in Comparative and Islamic Religions and Mysticism, Islamic Azad University, Qom Branch / maliheh_adineh@yahoo.com
Abstract:
Theoretical foundations of romantic mysticism are epistemological dimensions that deal with the knowledge of the truth and position of love as an ontological category, which increases the knowledge of the rightfulness of existence in the direction of love-oriented journey. One of the works in which romantic mysticism can be seen in abundance is Bhagavad Gita. Although, this work is a combination of Vedic beliefs, Upanishad teachings and the school of yoga, and has also been influenced by the invasion of Aryan beliefs into their land, traces of Islamic romantic mysticism can be clearly seen in it. This article deals with the application of the romantic mysticism of this book and the Lama'at of Iraqi (among romantic mystical books). Considering the study, in addition to the similarities that can be seen between these two works in terms of components and characteristics of the levels of behavior (desire, love, etc.), there are some differences. Some of these differences are, failure to achieve the survival with Allah (Ishvara) and merely deliverance of Puruṣa from the bondage of the body according to the school of yoga, the symbolic form of Brahman and Moksha from God and the unity of existence with it as well as the status of love and the ways to achieve it and how to study its solutions.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی مقایسه‌ای جایگاه عشق در سلوک عرفان اسلامی و عرفان هندویی با تکیه بر لمعات عراقی و بهگود گیتا
Abstract:
مبانی نظری عرفان عاشقانه، ابعادی معرفتی است که به شناخت حقیقت و جایگاه عشق، به عنوان مقوله ای هستی شناختی می پردازد و نتیجه‌ی آن، در راستای سیر و سلوکی که محوریت آن بر عشق است، افزایش معرفت به حقانیت هستی است. یکی از آثاری که می توان عرفان عاشقانه را در محدوده‌ی وسیعی از آن مشاهده کرد، کتاب بهگود گیتاست. از آنجا که این اثر تلفیقی از عقاید ودایی، تعالیم اوپانیشادی و مفهوم یوگاست و نیز تحت تأثیر هجوم عقاید و باورهای آریایی به سرزمینشان قرار گرفته است؛ بااین حال می توان رگه هایی از عرفان عاشقانه‌ی اسلامی را به نیکی در آن مشاهده کرد. در این مقاله به تطبیق عرفانه های عاشقانه‌ی این کتاب و لمعات عراقی (از کتب عرفان عاشقانه) پرداخته شده است. با عنایت به بررسی صورت گرفته، افزون بر تشابهاتی که می توان میان این دو اثر در باب مؤلفه ها و مشخصه های مراتب سیر و سلوک (طلب، عشق و...) مشاهده کرد، تمایزاتی نیز دیده می شود؛ همچون عدم رسیدن به بقای بالله (ایشوره) و تنها خلاصی پوروشه از اسارت جسم بر اساس مکتب یوگه؛ نمادین بودن براهمن و موکشه از حضرت حق و وحدت وجود با آن و...؛ و نیز جایگاه عشق و راه های رسیدن به آن و چگونگی و بررسی راهکارهای آن.
References:
- ابن‌عربی، محمد بن علی، 1385، فصوص الحکم، توضیح محمدعلی موحد و صمد موحد، تهران، کارنامه.
- ابوالقاسمی، مریم، 1383، اصطلاحات و مفاهیم عرفانی دیوان شمس، تهران، ارشاد اسلامی.
- ابوعلي سينا، حسین بن عبدالله، 1403، الارشارات و التنبيهات، ج3، تهران، کتاب.
- الیاده، میرچا، 1372، رساله‌ای در تاریخ ادیان، ترجمه جلال ستاری، تهران، سروش.
- امیری، سید محمد و ندا پزاج، 1393، «تحلیل وادی معرفت در سه دفتر اول مثنوی»، زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد سنندج، ش20، ص1-24.
- آل‌رسول، سوسن، 1385، «عشق در عرفان اسلامی»، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، ش3، ص157-176.
- بهار، مهرداد، 1378، ادیان آسيايی، تهران، چشمه.
- پورجوادی، نصرالله، 1366، «ادیان، مذاهب و عرفان اسلامی»، تحقیقات اسلامی، ش5 و6، ص94-131.
- تیلیخ، پل، 1381، الهيات سیستماتیک، ترجمه حسین نوروزی، تهران، حکمت.
- چیتیک، ویلیام، 1384، عوامل خیال؛ ابن‌عربي و مسئله اختلاف اديان، ترجمه قاسم کاکایی، تهران، هرمس.
- حائری، محمدحسن، 1390، مبانی عرفان و تصوف در ادب پارسی، تهران، علم.
- خراسانی، شرف‌الدین، 1367، ابن‌عربی، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ترجمه جلیل پروین، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- دارا شکوه، محمد، 1358، اوپانیشاد (سرّ اکبر)، مقدمه و حواشی جلالی نائینی، تهران، علمی.
- راداکریشنان، سروپالی، 1382، تاریخ فلسفه شرق و غرب، ترجمه خسرو جهانداری، تهران، علمی فرهنگی.
- رحمانی، محمد؛ حسینی، سید محسن و محمدرضا حسنی جلیلیان، 1396، «جریان‌شناسی نظریة عشق الهی در متون عرفانی فارسی»، ادبیات عرفانی، ش16، ص23-56.
- ریگ‌ودا، 1385، به‌تحقیق و ترجمه سید محمدرضا جلالی نائینی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد.
- زروانی، مجتبی؛ علمی، قربان؛ سجاد دهقان زاده، 1390، «مدلول جاودانگی نفس در بهگود گیتا»، ادیان و عرفان، ش2، ص55-57.
- زرین‌کوب، عبدالحسین، 1373، پله پله تا ملاقات خدا، تهران، علمی.
- زینر، رابرت چارلز، 1388، عرفان هندو و اسلامی، ترجمه نوری سادات شاهنگیان، تهران، سمت.
- سجادی، سید جعفر، 1375، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، چ سوم، تهران، کتابخانه طهوری.
- شعاعی، مالک؛ حسینی‌نیا، سید محمدرضا و مهري پاکزاد، 1397، «مراتب سلوک از منظر عطار و شبستری با تأکید بر منطق الطیر و گلشن راز»، ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، ش51، ص169-205.
- صادقی شهپر، علی و رضا صادقی شهپر، 1392، «بررسی تطبیقی مراحل سلوک در منطق الطیر و یوگاسوتره‌های پاتنجلی»، ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، ش31، ص1-26.
- عراقی، فخرالدین، 1363، لمعات، مقدمه و تصحیح محمد خواجوی، تهران، مولوی.
- عطار نیشابوری، محمد بن ابراهیم، 1383، منطق‌الطیر، به‌کوشش صادق گوهرین، تهران، امیرکبیر.
- قشیریه، ابوالقاسم، 1361، رسالة قشیریه، تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران، علمي و فرهنگي.
- کاشانی، عزالدین، 1372، مصباح‌الهدایه، به‌تصحیح جلال‌الدین همایی، تهران، هما.
- کزازی، میر جلال‌الدین، 1381، نامه باستان، تهران، سمت.
- گوهرین، سید صادق، 1368، شرح اصطلاحات صوفیه، تهران، زوار.
- ـــــ ، 1370، منطق الطیر، تهران، علمی فرهنگی.
- لاهیجی، شمس‌الدین محمد، 1388، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، تصحیح محمدرضا برزگر خالقی و عفت کرباسی،
- تهران، زوار.
- موحد، محمدعلی، 1385، گیتا (سرود خدایان)، تهران، خوارزمی.
- موسوی سیرجانی، سهیلا و مهديه منصوری، 1395، «سنایی و اخلاق حرفه‌ای»، ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، ش42، ص257-300.
- مولوی، جلال‌الدین محمد بن محمد، 1383، مثنوی معنوی، تصحیح نیکلسون، ترجمه حسن لاهوتی، تهران، قطره.
- ـــــ ، 1384، کلیات شمس، تهران، درسا نگار.
- میبدی، ابوالفضل رشید‌الدین، 1382، کشف الاسرار و عدة الابرار، تصحیح علی‌اصغر حکمت، تهران، امیرکبیر.
- نسفی، عزیزالدین، 1381، انسان‌الکامل، به‌کوشش مارژیان موله، تهران، طهوری.
- نیک‌اندیش، یونس، 1387، «عشق حقیقی از دید عارفان»، عرفان، ش16، ص98-118.
- وکیلی، هادی و ربابه آبداری، 1395، «بررسی مقایسه‌ای نقش عشق در سلوک عرفانی از منظر امام خمینی و خوآن دلاکروث»، حکمت معاصر، ش2، ص69-92.
- هجویری، علی بن عثمان، 1383، کشف المحجوب، به‌تصحیح شوکوفسکی، تهران، کاراپیام.
- همداني، عين‌القضاة، 1373، تمهيدات، به‌تصحيح عفيف عسيران، تهران، منوچهري.
- Dsagupta, S., 1927, A History of Indian Philosophy, New Delhi, Motilal Banarsidass.
- Mukerji, P.N, 1977, Yoga Philosophy of Patanjali, India, University of Calcutta.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Montazeri, sayyed saeid reza montazeri, Adinefar, Maliheh.(2025) A Comparative Study of the Status of Love in the Islamic Mystics' Conduct and Hindu Mysticism Relying on Lama'at of Iraqi and Bhagavad Gita. Ma`rifat-e Adyan, 12(2), 51-70
sayyed saeid reza montazeri Montazeri; Maliheh Adinefar."A Comparative Study of the Status of Love in the Islamic Mystics' Conduct and Hindu Mysticism Relying on Lama'at of Iraqi and Bhagavad Gita". Ma`rifat-e Adyan, 12, 2, 2025, 51-70
Montazeri, S, Adinefar, M.(2025) 'A Comparative Study of the Status of Love in the Islamic Mystics' Conduct and Hindu Mysticism Relying on Lama'at of Iraqi and Bhagavad Gita', Ma`rifat-e Adyan, 12(2), pp. 51-70
