Ma`rifat-e Adyan, Volume 10, Issue 3, No 39, Year 2025 , Pages 45-62
A Comparative Study of the Ethical System of "Islam" and "Tao"
Article Type:
Research
Writers:
Hosein Rahnemaei
/ Assistant Professor, Tehran University, Faculty of Education and Islamic Thought / h_rahnamaei@ut.ac.ir
/ Assistant Professor, Tehran University, Faculty of Education and Islamic Thought / h_rahnamaei@ut.ac.irAbstract:
A comparative study between the principles and ethical teachings of Islam and Tao initiates a new perspective on the dialogue between the heavenly and non-heavenly religions. Using a desk-research method, and focusing on the main Islamic and Taoist texts through a comparative perspective, this paper studies the similarities and differences between Islamic and Taoist ethical foundations; the foundations such as, the criterion of good and evil, the necessity of having a moral life, the cause of the good and evil, and also, the relativity of moral teachings. The comprehensiveness of the moral system of Islam in all worldly and other worldly aspects besides its social perspective, and the passive and one-dimensional and worldly Taoist perspective on the moral teachings are among the main differences between these two religions. The existence of an ethical ideal man who is the embodiment of good morals and the founder of utopia, are among the most important similarities between Islam and Taoism.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :مقایسة نظام اخلاقی «اسلام» و «تائو»
Abstract:
مقایسه‌ی تطبیقی بین مبانی و گزاره های اخلاقی «اسلام» و آیین «تائو» آغازگر نگاهی نو به گفتمان ادیان آسمانی و غیرآسمانی است. در این نوشتار با استفاده از روش مطالعه‌ی کتابخانه ای و با مراجعه به اصلی ترین متون در اسلام و تائو، و با نگاه تطبیقی، به تحلیل و بررسی وجوه اشتراک و افتراق بین برخی از مبانی اخلاقی اسلام و تائو پرداخته می شود؛ مبانی ای همچون ملاک خوب و بد؛ ضرورت اخلاقی زیستن؛ عامل پیدایش خوبی ها و بدی ها و نیز نسبی بودن گزاره های اخلاقی. مقایسه‌ی تطبیقی بین گزاره های اخلاقی در اسلام و تائو، دریچه ای برای هم اندیشی ادیان در جنبه‌ی اخلاقی خواهد گشود.
جامعیت نظام اخلاقی اسلام در همه‌ی زمینه های زندگی دنیوی و اخروی انسان در مقابل نگاه تک بعدی و دنیوی آیین تائو و نیز جنبه‌ی اجتماعی اسلام در مقابل نگاه انفعالی آیین تائو در گزاره های اخلاقی، از مهم ترین وجوه افتراق است. وجود انسان ایده آل اخلاقی ـ که تجسمی از اخلاق نیکوست ـ و پایه ریزی مدینه‌ی فاضله، از مهم ترین وجوه اشتراک بین اسلام و تائوست.
Keywords:
References:
- نهج‌البلاغه، 1379، ترجمه محمد دشتی، قم، حضور.
- ابن‌بابویه، محمدبن علی، 1395، کمال الدین و تمام النعمة، مصصح علی‌اکبر غفاری، تهران، اسلامیه.
- ابن‌شعبه حرانی، حسن بن علی، 1404ق، تحف العقول، مصصح علی‌اکبر غفاری، چ دوم، قم، جامعه مدرسین.
- اربلی، علی بن عیسی، 1381، کشف الغمة عن معرفة الائمة، ج2، مصحح هاشم رسولی محلاتی، تبریز، بنی‌هاشم.
- بایرناس، جان، 1388، تاریخ جامع ادیان، ترجمه علی‌اصغر حکمت، چ نوزدهم، تهران، علمی و فرهنگی.
- بروجردی، آقاحسین، 1386، منابع فقه شیعه (ترجمه جامع احادیث الشیعه)، ترجمه و تعلیق جمعی از فضلا، تهران، فرهنگ سبز.
- پالمر، مایکل، 1386، مسائل اخلاقی، ترجمه علی‌رضا آل‌بویه، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- پاینده، ابوالقاسم، 1382، نهج‌الفصاحة، چ چهارم، تهران، دنیای دانش.
- پترسون، مایکل، ويليام هاسکر، بروس راشینباخ و ديويد بازینجر، 1388، عقل و اعتقاد دینی: درآمدی بر فلسفه دین، ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، چ ششم، تهران، طرح نو.
- تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، 1410ق، غرر الحکم و درر الکلم، مصحح سید مهدی رجایی، چ دوم، قم، دارالکتاب الاسلامی.
- جوادی آملی، عبدالله، 1384، انتظار بشر از دین، چ سوم، قم، مرکز نشر إسرا.
- خرازی، محسن، 1433ق، بدایة المعارف الالهیة فی شرح عقائد الامامیة، ج1، چ بیست و دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
- دستغیب، سیدعبدالحسین، بی‌تا، قلب سلیم، تهران، دارالکتاب الاسلامیه.
- دیلمی، حسن بن محمد، 1412ق، ارشاد القلوب الی الصواب، قم، الشریف الرضی.
- سلیمانی اردستانی، عبدالرحیم، 1383، سیری در ادیان زنده جهان غیر از اسلام، قم، آیت عشق.
- شاله، فلیسین، 1355، تاریخ مختصر ادیان بزرگ، ترجمه، منوچهر خدایار محبی، چ دوم، بی‌جا، کتابخانه طهوری.
- طباطبایی، محمدحسین، 1360، المیزان فی تفسیر القرآن، چ پنجم، قم، مکتبة النشر الاسلامیة.
- طبرسی، حسن بن فضل، 1370، مکارم الاخلاق، چ چهارم، قم، الشریف الرضی.
- عروسى حويزى، عبد على بن جمعة، 1415ق، تفسير نور الثقلين، چ چهارم، قم، اسماعیلیان.
- فارابی، محمد بن محمد، 1374، آراء اهل المدینة الفاضلة و مضاداتها، شارح علی بوملحم، بیروت، دار و مکتبة الهلال.
- فیض کاشانی، مولی محسن، بی‌تا، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، تصحیح علی‌اکبر غفاری، چ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
- قنبری، حسن، 1388، دین و اخلاق در نگاه هانس کونگ، قم، دانشگاه ادیان و مذاهب.
- کلینی، محمدبن یعقوب، 1407ق، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیة.
- نراقی، ملااحمد، 1384، معراج السعادة، چ سوم، تهران، فرارویی.
- مجلسی، محمدباقر، 1404ق، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء.
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1394، فلسفه اخلاق، چ سوم، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خمینی.
- ـــــ ، 1384، آموزش عقاید، چ هفدهم، قم، چاپ و نشر بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی.
- مطهری، مرتضی، 1386، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج2، چ سوم، تهران، صدرا.
- مکارم شیرازی، ناصر، 1377، اخلاق در قرآن، قم، مدرسة الامام علی بن ابی‌طالب.
- موحدیان عطار، علی و محمدعلي رستمیان، 1386، درسنامه ادیان شرقی، قم، کتاب طه.
- هیوم، رابت ا، 1379، ادیان زنده جهان، ترجمه عبدالرحیم گواهی، چ نهم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
- Lao-tzu, 1988, Tao te ching, translated by Stephen Mitchell, America, HarperCollins.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Rahnemaei, Hosein, Karami mohamadabadi , Hassan .(2025) A Comparative Study of the Ethical System of "Islam" and "Tao". Ma`rifat-e Adyan, 10(3), 45-62
Hosein Rahnemaei; Hassan Karami mohamadabadi ."A Comparative Study of the Ethical System of "Islam" and "Tao"". Ma`rifat-e Adyan, 10, 3, 2025, 45-62
Rahnemaei, H, Karami mohamadabadi , H.(2025) 'A Comparative Study of the Ethical System of "Islam" and "Tao"', Ma`rifat-e Adyan, 10(3), pp. 45-62
