Ma`rifat-e Adyan, Volume 8, Issue 3, No 31, Year 2025 , Pages 7-28

    The "Celestial Kingdom" in Mystical Qur'an Commentaries and in the Eastern Christian Mysticism

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Mahdiyeh Kianmehr / Ph.D. Student of Quran and Hadith Sciences, Al-Zahra University / Kianmehr.mail@gmail.com
    Bibisadat Rezi Beh Abadi / Associate Professor and Faculty Member of the Department of Quran and Hadith Sciences, Al-Zahra University
    Leyla Hooshangi / Associate Professor and Faculty Member of the Department of Religions and Mysticism, at Al-Zahra University / lhoosh@alzahra.ac.ir
    Pages: 7-28 Receive Date: 2025/10/15 Accept Date: 2025/10/15
    Abstract: 
    The term "Celestial Kingdom" is used in the Qur'an and in the Gospels as well. In Islam, several interpretations are given to this term; such as, great kingdom, throne, the wonders of the heavens and the earth and treasures. In the mystical Qur'an commentaries, kingdom is always to mean metaphysical world and inner state of the world. Witnessing this kingdom requires knowing the names of the Divine actions and the oneness of God (Tawhid). This objective can be realized by performing voluntary acts, grace and guidance according to Divine Command. Also, realization of the heavenly kingdom is accompanied by changes in the degree of the soul according to the levels of existence. In Christianity too, there are several interpretations of the kingdom, such as the kingdom of Christ in the apocalypse and the kingdom of God. But, in the mysticism of oriental Christianity, "kingdom" is used to mean an inner entity associated with intuition, unity with God and the Trinity. The attainment of this aim requires performing voluntary acts and supported by the grace of the Holy Spirit. If one wants to be prepared for celestial kingdom, one's soul must change through divine grace.
    Keywords: 
    celestial kingdom
    Islam
    Christianity
    mysticism
    unity with God
    witnessing.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :«ملکوت» در تفاسیر عرفانی قرآن کریم و عرفان مسیحیت شرقی
    Abstract: 
    «ملکوت»، از واژه هایی است که هم در قرآن و هم در اناجیل به کار رفته است. در اسلام، تفاسیر متعددی از «ملکوت» به چشم می خورد. تفاسیری مانند پادشاهی عظیم، عرش، عجایب آسمان‏ها و زمین، خزائن. در این میان، ملکوت همواره در تفاسیر عرفانی قرآن کریم، عالمی ماورایی و باطن عالم است. شهود آن، با شناخت اسماء فعل الهی و شناخت توحید همراه است. وصول به آن، با اعمال ارادی، فیض و هدایت به امر پروردگار ممکن است. همچنین وصول به ملکوت، با تغییر درجات نفس منطبق بر مراتب وجود همراه است. در حوزه‌ی مسیحیت نیز تفاسیر متعددی از ملکوت، مانند پادشاهی مسیح در آخرالزمان و پادشاهی خدا ارائه شده است. اما در عرفان مسیحیت شرقی، «ملکوت» امری درونی است که با شهود و اتحاد با خدا و تثلیث ارتباط می یابد. برای وصول به آن، وجود اعمال نیک ارادی انسان، با همکاری فیض روح القدس لازم است و نفس انسان باید با فیض الهی تغییر کند تا آماده‌ی حضور در ملکوت گردد.
    Keywords: 
    ملكوت، اسلام، مسيحيت، عرفان، اتحاد با خدا، شهود.
    References: 
    • ابن‌عربى، محيى‌الدين، 1422ق، تفسير ابن‌عربى، تحقيق سميرمصطفى رباب‏، بيروت، داراحياء‌التراث‌العربى.
    • ابن‌كثيردمشقى، اسماعيل‌بن، 1419ق، تفسير القرآن العظيم، محمدحسين شمس‌الدين‏دار، بيروت، منشورات محمدعلى بيضون.
    • ابن‌منظور، محمد‌بن‌ مكرم، 1414ق، لسان‌العرب، چ سوم، بيروت، دار صادر.
    • اردبيلى، عبد الغنى، 1385‏، تقريرات فلسفة امام خميني، چ دوم، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام‌خمينى.
    • اسفراينى‏، اسماعيل، 1383، أنوارالعرفان‏، تحقيق سعيد نظرى، قم، دفتر تبليغات اسلامى.
    • آلوسى، محمود، 14ا15ق، روح‌المعانى فى تفسيرالقرآن‌العظيم، تحقيق على عبدالبارى‌عطية، بيروت، دارالكتب‌العلميه.
    • بولتمان، رودلف‌‌ كارل، 1380، مسيح واساطير، ترجمه‌ مسعود عليا، تهران، مركز.
    • بيضاوى، عبدالله‌بن عمر، 1418ق، أنوارالتنزيل و أسرارالتأويل، محمدعبدالرحمن المرعشلى، بيروت، ‏داراحياء‌التراث‌العربى.
    • پرچم، اعظم و زهرا قاسم‌نژاد، 1394، «مفهوم ملكوت درعهدين و قرآن كريم»، تحقيقات علوم قرآن و حديث، ش 25، ص 29ـ52.
    • تسترى، سهل‌بن عبدالله، 1423ق، تفسير التسترى، تحقيق محمد باسل عيون السود، بيروت، دارالكتب‌العلمية‏.
    • تيليخ، پل، 1381، الهيات سيستماتيك، ترجمة حسين نوروزي، تهران، حكمت.
    • ثعلبي، احمدبن محمد، 1422ق، الكشف و البيان عن تفسيرالقرآن، بيروت، داراحياء‌التراث‌العربي.
    • جفرى، آرتور، 1386، واژه‌هاى دخيل در قرآن، ترجمة فريدون بدره‌اى، چ دوم، تهران، توس.
    • جوادي آملي، عبدالله، 1383، توحيد در قرآن، قم، اسراء.
    • ـــــ، 1384، فطرت در قرآن، تحقيق محمدرضا مصطفي‌پور، چ سوم، قم، اسراء.
    • ـــــ، 1385، هدايت در قرآن، تحقيق علي عباسيان، چ دوم، قم، اسراء.
    • ـــــ، 1387، معاد در قرآن، تحقيق علي زماني‌قمشه‌اي، چ چهارم، قم، اسراء.
    • ـــــ، 1388، تسنيم، تحقيق علي اسلامي، چ هشتم، قم، اسراء.
    • ـــــ، 1389الف، تسنيم، تحقيق احمد قدسي، چ ‌پنجم، قم، اسراء.
    • ـــــ، 1389ب، تسنيم، تحقيق حسن واعظي محمدي، چ هشتم، قم، اسراء.
    • ـــــ، 1389ج، جامعه در قرآن، تحقيق مصطفي‌خليلي، چ سوم، قم، اسراء.
    • ـــــ، 1389د، سیرة پیامبران در قرآن، تحقیق علی اسلامی، قم، اسراء.
    • حسن‌زاده‌آملى، حسن، 1378، ممدالهمم در شرح فصوص‌الحكم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاداسلامى.
    • ـــــ، 1385، دروس معرفت نفس، چ سوم، قم، الف‌لام‌ميم.
    • حسينى شيرازى، محمد، 1423ق، تبيين القرآن، چ دوم، بيروت، دارالعلوم.
    • حسينى‌تهرانى، محمدحسين، 1426ق‏، امام‌شناسى‏، چ سوم، مشهد، علامه‌طباطبايى‏.‏
    • حقى بروسوى، اسماعيل، 1424ق، تفسير روح‌البيان، بيروت، دارالفكر.
    • راغب اصفهانى، حسين‌بن محمد، 1412ق، المفردات في غريب القرآن، بيروت، دارالعلم.
    • زحيلى، وهبة‌بن مصطفى، 1418ق، التفسيراالمنير فى العقيدة و الشريعة و المنهج، چ دوم، بيروت، دارالفكرالمعاصر.
    • زمخشرى، محمود، 1407ق، الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل، چ سوم، بيروت، دارالكتاب‌العربي.
    • سجادي، جعفر، 1379، فرهنگ اصطلاحات فلسفى ملاصدرا، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاداسلامى‏.
    • سلطان‌علي شاه، سلطان‌محمدبن حيدر، 1408ق، بيان‌السعادة في مقامات‌العبادة، بيروت، موسسه‌الاعلمي‌للمطبوعات.
    • سلیمانی اردستانی، عبدالرحیم، 1382ش، کتاب مقدس، قم، انجمن معارف اسلامی ایران.
    • صدرالمتالهين، 1360، اسرار‌الآيات‏، تصحيح محمد خواجوى، تهران، انجمن حكمت و فلسفه.
    • ـــــ، 1366، تفسيرالقرآن‌الكريم، تحقيق محمد خواجوى‏، چ دوم، قم، بيدار.
    • ـــــ، 1375‏، مجموعه رسائل فلسفى صدر المتالهين‏، تحقيق و تصحيح حامد ناجى اصفهانى، تهران، حكمت‏.
    • ـــــ، 1387، المظاهر الالهية فى اسرارالعلوم‌الكمالية، مقدمه و تصحيح و تعليق سيدمحمد خامنه‏اى‏، تهران، بنياد حكمت صدرا‏.
    • طباطبائى، سيدمحمدحسين، 1417ق، الميزان فى تفسير القرآن، چ پنجم‏، قم، انتشارات اسلامى.
    • ـــــ، 1387الف، اصول فلسفه‌رئاليسم، شرح و تعليق مرتضي‌مطهري، چ دوم، قم، بوستان كتاب‏.
    • ـــــ، 1388ب، انسان از آغاز تا انجام‏، تحقيق هادى خسروشاهى، چ دوم، قم، موسسه بوستان كتاب.
    • ـــــ، 1388ج، رسائل‌ توحيدى، تحقيق على شيروانى و هادى خسروشاهى، چ دوم، قم، موسسه بوستان كتاب.
    • ـــــ، 1388د، مجموعه‌رسائل، تحقيق هادى خسروشاهى، چ دوم، قم، موسسه بوستان كتاب.
    • طبرسى، احمدبن على، 1403ق، الإحتجاج على أهل اللجاج، تحقيق محمدباقر خرسان، مشهد، نشر مرتضى.
    • طبرسى‏، فضل‌بن حسن، 1372، مجمع البيان فى تفسير القرآن، چ سوم، تهران، ناصرخسرو.
    • طبرى، محمدبن جرير، 1412ق، جامع البيان فى تفسير القرآن، بيروت، دارالمعرفة.
    • طريحي، فخرالدين‌بن محمد، 1375، مجمع البحرين، چ سوم، تهران، مرتضوى.
    • طنطاوى، محمد، التفسيرالوسيط للقرآن‌الكريم، مصر، دارنهضة مصرللطباعة والنشر.
    • طوسى، محمدبن حسن، بي‌تا، التبيان فى تفسير القرآن، مقدمه شيخ آغابزرگ تهرانى و تحقيق احمد قصيرعاملى‏، بيروت، داراحياء‌التراث‌العربى.
    • فانینگ، استیون، 1384، عارفان مسیحی، ترجمه فریدالدین رادمهر، تهران، نیلوفر.
    • فخر رازى، محمدبن عمر، 1420ق، مفاتيح الغيب، چ سوم، بيروت، دار احياء‌التراث‌العربى.
    • فراهيدى خليل‌بن احمد، 1410ق، كتاب العين، چ دوم، قم، هجرت.
    • فيض كاشاني، 1415ق، تفسيراالصافى، تحقيق حسين اعلمى، چ دوم‏، تهران، صدر.
    • قرشى، على‌اكبر، 1377، تفسيراحسن‌الحديث، چ سوم، تهران، بنياد بعثت.
    • كلينى، محمد‌بن يعقوب، 1407ق، الكافي، تحقيق علي‌اكبرغفاري و محمدآخوندي، چ چهارم، تهران، دارالكتب‌الإسلامية.
    • مجلسى، محمدباقر، 1403ق‏، بحارالانوار‏، چ دوم، بيروت‏، دارإحياء‌التراث‌العربي.
    • محمدزاده، نادر، 1388، «شهود و خداگونگي در عرفان مسيحيت شرقي»، پژوهشنامه‌اديان، ش 5، ص 67ـ90.
    • ـــــ ، 1389، «مفهوم قلب در عرفان مسيحيت ارتدوكس»، پژوهشنامه‌اديان، ش 7، ص 157ـ180.
    • مراغى، احمدبن مصطفى، بي‌تا، تفسير المراغى، بيروت، داراحياء‌التراث‌العربى.
    • مصطفوى، حسن، 1360، التحقيق في كلمات‌القرآن‌الكريم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر كتاب.
    • ـــــ ، 1380، تفسير روشن، تهران، مركز نشر كتاب.
    • مطهري، مرتضي، بي‌تا(الف)، مجموعه‌ آثار استاد شهيدمطهرى‏(آشنايي‌باقرآن)، ج 7، تهران، صدرا.
    • ـــــ ، بي‌تا(ب)، مجموعه ‏آثار استاد شهيدمطهرى(شرح مبسوط منظومه)، ج 9، تهران، صدرا.
    • مكارم شيرازى، ناصر، 1374‏، تفسير نمونه‏، تهران، دار الكتب الاسلامية.
    • ناس، بايرجان، 1380ش، تاريخ جامع اديان، ترجمة علي‌اصغرحكمت، چ يازدهم، تهران، علمي و فرهنگي.
    • نيك‌دل، محمدجواد، 1391، بررسي تطيبيقي انديشة ملكوت خدا در اديان ابراهيمي، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • Allen, Stuart, 1995, The Kingdom of God In Heaven and On Earth, London, The Berean Publishing trust.
    • Brown, John Pairman, 1986, "Kingdom of God", The Encyclopedia of Religion, Mircea Eliade, New York, Macmillan.
    • Dan Cohn-Sherbok, Lavinia Cohn-Sherbok, 1994, Jewish & Christian Mysticism, New York, The Continuum Publishing Company.
    • Cross, Frank Leslie-Livingstone, Elizabeth, A., 1983, The Oxford Dictionary of the Christian Church, New York, Oxford University Press, Second edition.
    • Kadloubovsky; Palmery, 1951, Writings from The Philokalia on Prayer of Heart,London, 3Queen Square.
    • Ladd,Goerge Eldon, 1986, "Kingdom of God",The International Standard Bible Encyclopedia, Geoffrey William Bromiley, Michigan:W.m.B.Eerdmans Publishing co.
    • Ladd, Goerge Eldon, 1993, A Theology of New Testament, Michigan, Wm.B.Eerdmans Publishing co.
    • Leon-Dufour, Xavier, 2004, Dictionary of Biblical Theology, New York, Burns & Outes, Second Edition.
    • Ware, Kallistos, 2001, The Inner Kingdom, New York, St. Vladmir's Seminary press, Second Edition. 
    • Wierzbicka, Anna, 2001, What Did Jesus Mean?, New York, Oxford University Press.
    • Smith, Margaret, 1976, The Way of The Mystics The Early Christian Mystics and the Rise of the Sufis, London, Sheldon press.
    • Smith, Margaret, 1995, Studies in Early Mysticism in the Near and Middle East, England, Oneworld Oxford.
    • Stanton, Graham, 2002, The Gospels and Jesus, New York, Oxford University Press, Second Edition.
    • Viladmir, Lossy, 1976, The Mystical Theology of Eastern Church, New York, St Vladmir’s Seminary press.
    • 136 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Kianmehr , Mahdiyeh, Rezi Beh Abadi , Bibisadat , Hooshangi , Leyla.(2025) The "Celestial Kingdom" in Mystical Qur'an Commentaries and in the Eastern Christian Mysticism. Ma`rifat-e Adyan, 8(3), 7-28

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mahdiyeh Kianmehr ; Bibisadat Rezi Beh Abadi ; Leyla Hooshangi ."The "Celestial Kingdom" in Mystical Qur'an Commentaries and in the Eastern Christian Mysticism". Ma`rifat-e Adyan, 8, 3, 2025, 7-28

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Kianmehr , M, Rezi Beh Abadi , B, Hooshangi , L.(2025) 'The "Celestial Kingdom" in Mystical Qur'an Commentaries and in the Eastern Christian Mysticism', Ma`rifat-e Adyan, 8(3), pp. 7-28

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Kianmehr , M, Rezi Beh Abadi , B, Hooshangi , L. The "Celestial Kingdom" in Mystical Qur'an Commentaries and in the Eastern Christian Mysticism. Ma`rifat-e Adyan, 2025; 8(3): 7-28