It is necessary to offer a clear and exact definition of religion in discussing its nature and function. After a period in which one-dimensional definitions of religion were common, researchers of religion resort to multidimensional definition of religion now. Among these definitions, Smart's seven-dimension definition is more acceptable. Sociologists of religion also admit the inefficiency and failure of theories of conventionality of religion and clearly emphasize on sociopolitical function of religion as they elaborate on its various functions. Religion not only gives meaning but also identity and legitimacy, and can play a role in ordering and disciplining the society and even in mental health, education and international relations. The capacity of religions to play each of these roles is not the same and there are clear differences between them. The present paper discusses and analyzes the types of these functions through a philosophical-sociological view.
ارائه تعریفی روشن و دقیق از دین، در بحث از ماهیت و کارکرد دین ضروری است. دین پژوهان معاصر پس از سپری شدن دورانی که تعریف های تک بعدی از دین رواج داشت، امروز به تعاریف چندبعدی از دین رو آورده اند. از آن میان، تعریف هفت بُعدی اسمارت مقبولیت بیشتری یافته است. جامعه شناسان دین نیز امروز به ورشکستگی و نارسایی نظریه های عرفی شدن دین اعتراف می کنند و در بیان کارکردهای متنوع دین، بر کارکردهای اجتماعی و سیاسی آن به صراحت تأکید دارند. دین، علاوه بر معنابخشی، دارای کارکرد هویت بخشی و مشروعیت بخشی است و می تواند در نظم و انضباط جامعه و حتی بهداشت روانی، تعلیم و تربیت و روابط بین الملل نقش ایفا کند. قابلیت ادیان در ایفای هریک از این نقش ها یکسان نیست و آشکارا میان آنها تفاوت هایی وجود دارد. این مقاله، انواع این کارکردها را با نگاه فلسفی ـ جامعه شناسی مورد بحث و تحلیل قرار می دهد.