Ma`rifat-e Adyan, Volume 2, Issue 4, No 8, Year 2025 , Pages 5-30

    Iqbal Lahori's Conventionalized Approach towards Religion

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Rahim / PhD Student of studying religion, Religions and Schools University / r.dehghan88@yahoo.com
    Pages: 5-30 Receive Date: 2025/10/14 Accept Date: 2025/10/14
    Abstract: 
    Iqbal Lahori's most fundamental aim was reconstruction of religious thought. Regarding the recent developments in sciences and philosophy, he tried to expound the principles of Islam and prove them as compatible with the necessities of the time. He was concerned about religion and believed that Islam was the true religion; however, there are elements in his commentary of Islam which willingly or unwillingly skewed him towards a conventionalized commentary of religion. His special inclination towards experimental knowledge, his attitudes towards revelation, the end of prophecy, religious experiment, humanistic thought, and the influence he had on his successive modern thinkers are among the elements which led his religious thought towards a conventionalized interpretation of religion. The present paper tries to depict the conventionalized aspects of religion in Iqbal Lahori attitude through expounding these elements.
    Keywords: 
    Religion
    conventionalization
    experimental knowledge
    religious experiment
    humanism
    Iqbal Lahori
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :رویکرد عرفی‌ شدۀ اقبال لاهوری به دین
    Abstract: 
    اساسی ترین هدف اقبال لاهوری، بازسازی اندیشه‌ی دینی بوده و کوشیده تا با توجه به پیشرفت های اخیرِ رشته های علم و فلسفه، اصول اسلام را تبیین، و آنها را مطابق با مقتضیات زمان جلوه دهد. ایشان دغدغۀ دین داشته و اسلام را دین حق یافته است؛ با این حال در تفسیر او از اسلام، عناصری یافت می شود که خواسته یا ناخواسته، او را به تفسیری عرفی شده از دین، سوق داده است. گرایش خاص او به معرفت تجربی، نگرش او به وحی و خاتمیت، تجربۀ دینی، اندیشۀ اومانیستی، و نیز تأثیر بر نواندیشان پس از خود، از جمله عناصری است که اندیشۀ او در باب دین را به سمت قرائتی عرفی شده از دین رهنمون ساخته است. این نوشتار بر آن است تا با تبیین این عناصر، وجوه عرفی شده‌ی دین در نگرش اقبال لاهوری را به تصویر بکشد.
    Keywords: 
    دین
    اومانیسم
    عرفی شدن
    معرفت تجربی
    تجربه دینی
    اقبال لاهوری
    References: 
    • اختر، محمد سليم، اقبال شناسي، جستاري در انديشه و هنر علّامه اقبال لاهوري، تهران، انجمن مفاخر فرهنگي، 1377.
    • اقبال لاهوري، محمد، احياء فکر ديني در اسلام، ترجمۀ احمد آرام، تهران، کانون نشر پژوهش‌هاي اسلامي، بي‌تا.
    • ـــــ ، بازسازي انديشه ديني، ترجمه محمد بقايي، تهران، فردوس، 1379(الف).
    • ـــــ ، کلّيات اقبال، با شرح و تفسير احمد سروش، چ هفتم، تهران، سنايي، 1376.
    • ـــــ ، گلشن راز جديد، ترجمه محمد بقايي، تهران، فردوس، 1379(ب).
    • اقبال، جاويد، زندگي و افکار علامه اقبال لاهوري، ترجمه شهيندخت کامران مقدم، مشهد، آستان قدس، 1372.
    • انور، عشرت، مابعدالطبيعه از ديدگاه اقبال، ترجمه محمد بقايي، تهران، حکمت، 1370.
    • آل‌احمد، جلال، نون والقلم، تهران، اميرکبير، 1357.
    • آلن بيرو، فرهنگ علوم اجتماعي، ترجمه باقر ساروخاني، تهران، کيهان، 1370.
    • بلخي، مولانا جلال‌الدّين محمّد، مثنوي معنوي، با مقدّمهٔ استاد بديع‌الزمان فروزانفر، تهران، امير مستعان، 1378.
    • حسين‌زاده، محمد، منابع معرفت، قم، موسسۀ آموزشي پژوهشي امام خميني، 1386.
    • ساکت، محمدحسين، ماهتاب شام شرق، تهران، ميراث مکتوب، 1385.
    • سروش، عبدالکريم، بسط تجربۀ نبوي، تهران، موسسه فرهنگي صراط، 1385.
    • ـــــ ، مدارا و مديريت، تهران، موسسه فرهنگي صراط، 1376.
    • سعيدي، غلامرضا، اقبال شناسي، قم، سازمان تبليغات اسلامي، 1380.
    • شريعتي، علي، ما و اقبال، مجموعه آثار، ج5، تهران، الهام، 1376.
    • عليخاني، علي‌اکبر، انديشه‌هاي سياسي در جهان اسلام، تهران، پژوهشکده علوم انساني، 1384.
    • عليزاده، عبدالرضا، جامعه شناسي معرفت، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، 1383.
    • فيبل‌ من، جيمز کرن،‌ آشنايي‌ با فلسفه‌ غرب، ترجمه محمد بقائي‌ (ماکان)، تهران، حکمت، 1375.
    • قيصر، نذير، اقبال و شش فيلسوف غربي، ترجمه محمد بقايي (ماکان)، تهران، نشر يادآوران، 1384.
    • کاپلستون، فردريک، تاريخ فلسفه، داريوش آشوري، تهران، سروش، 1375.
    • مجتهد شبستري، هرمنوتيک کتاب و سنّت، تهران، طرح نو، 1381.
    • مطهري، مرتضي، بررسي نهضت‌هاي اسلامي در صد ساله اخير، تهران، صدرا، 1374.
    • ـــــ ، مجموعه آثار، ج 2، قم، صدرا، 1368.
    • ـــــ ، وحي و نبوت، تهران، صدرا، 1373.
    • موثقي، سيداحمد، جنبش‌هاي اسلامي معاصر، چ ششم، تهران، سمت، 1383.
    • نصري، عبدالله، انتظار بشر از دين، تهران، مؤسسه فرهنگي دانش و انديشه معاصر، 1378.
    • هميلتون، ملکم، جامعه‏شناسي دين، ترجمه محسن ثلاثي، تهران، تبيان، 1377.
    • يزداني، عباس، تجربه ديني، قم، انجمن معارف، 1381.
    • Azzam tamimi, John Esposito, Islam and secularism in the middle East, New York, 2000.
    • W.S.F, Pickering, "secularization" in:, The Black well encyclopedia of modern christian thought, ed. by Alister E. me Grath, 1993.
    • Mircea Eliade, The encyclopedia of Religion, Macmillan, V.13, 1995.
    • 101 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , Rahim.(2025) Iqbal Lahori's Conventionalized Approach towards Religion. Ma`rifat-e Adyan, 2(4), 5-30

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rahim ."Iqbal Lahori's Conventionalized Approach towards Religion". Ma`rifat-e Adyan, 2, 4, 2025, 5-30

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , R.(2025) 'Iqbal Lahori's Conventionalized Approach towards Religion', Ma`rifat-e Adyan, 2(4), pp. 5-30

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , R. Iqbal Lahori's Conventionalized Approach towards Religion. Ma`rifat-e Adyan, 2025; 2(4): 5-30