Ma`rifat-e Adyan, Volume 12, Issue 2, No 46, Year 2025 , Pages 35-49
The Origin of Sacred Trees; A Case Study of Sacred Trees in Iran
Article Type:
Research
Writers:
✍️ Valiallah 
/ Assistant Professor, Department of Religion and Comparative Mysticism, Shahrekord University / nasiri@sku.ac.ir
/ Assistant Professor, Department of Religion and Comparative Mysticism, Shahrekord University / nasiri@sku.ac.irKhalili / Assistant Professor, Department of Religion and Comparative Mysticism, Sistan and Baluchestan University / kh_hakimifar@theo.usb.ac.ir
/ Assistant Professor, Department of Religion and Comparative Mysticism, Sistan and Baluchestan University / kh_hakimifar@theo.usb.ac.irAbstract:
Based on the research, belief in sacred trees can be found in various forms around the world and for a variety of reasons. In Iranian popular culture, some plants and trees have been given special power, properties and sanctity. There are few places in Iran that do not have a sample of respected trees. These different trees are generally believed to have relatively similar characteristics, including, prohibition of cutting, prohibition of breaking their branches that may cause destruction or serious damage to one who does so. According to popular belief, these trees meet the needs of the needy and are effective in repelling some diseases and evil eye. The results show that, in general, belief in sacred trees is different in theistic and atheistic religions. Among Muslims, the sanctity of certain trees is mostly related to the manifestation of God and the position of the pure souls of saints and mystics, or to their tombs, or to the deeds and life events of prophets and religious leaders, but in atheistic religions, the sanctity of trees is reduced to the status of spirits and goddesses and in practice to the level of magic and spell. Using written sources and descriptive-analytical method, this research has been done.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :خاستگاه درختان مقدس؛ مطالعة موردی درختان مقدس در ایران
Abstract:
براساس پژوهش های صورت گرفته، اعتقاد به درختان مقدس کمابیش در سراسر جهان و با دلایل متعدد وجود دارد. در فرهنگ عامۀ ایرانیان نیز برای برخی از گیاهان و درختان نیرو و خواص و تقدس خاصی قائل بوده اند. در ایران کمتر محلی است که نمونه ای از درختان مورد احترام را نداشته باشد. این درختان گوناگون، در باور عامۀ مردم ویژگی هایی کم وبیش یکسان دارند؛ از جمله اینکه بریدن آنها و حتی شکستن شاخه هایشان سبب نابودی یا زیان های مهم برای شکننده دربرخواهد داشت. این درختان برآورندۀ حاجات نیازمندان بوده، در دفع برخی امراض و چشم زخم مؤثرند. نتایج نشان می دهند که به طورکلی، اعتقاد به درختان مقدس در ادیان خداباور و غیر خداباور متفاوت است. در میان مسلمانان، تقدس درختان خاص، بیشتر با تجلی خدا و جایگاه ارواح پاک اولیا و عرفا یا با مقبره های آنان یا با اعمال و وقایع زندگی پیامبران و رهبران مذهبی مرتبط است؛ اما در ادیان خداناباور، تقدس درختان به جایگاه ارواح و الهه ها، و در عمل به سطح جادوگری و طلسم تقلیل یافته است. جُستار پیش رو با استفاده از منابع مکتوب و با شیوه‌ی توصیفی تحلیلی صورت گرفته است.
References:
- کتاب مقدس، 1366، چ دوم، تهران، انجمن کتاب مقدس ایران.
- الیاده، میرچا، 1394، رساله در تاریخ ادیان، ترجمه جلال ستاری، سروش، تهران.
- اسدیان خرم‌آبادی، محمد و دیگران، 1358، باورها و دانسته‌ها در لرستان و ایلام، تهران، علمی فرهنگی.
- اسماعیل‌پور، ابوالقاسم، 1387، اسطورة آفرینش در آیین مانی، چ چهارم، تهران، کاروان.
- انصاری، مجتبی، 1378، ارزش‌های باغ‌های ایرانی (صفوی اصفهان)، تهران، دانشگاه تهران.
- ایونس، ورونیکا، 1381، اساطیر هند، ترجمه محمدرضا باجلان فرخی، تهران، اساطیر.
- بهار، مهرداد، 1390، بندهش، چ چهارم، تهران، توس.
- ـــــ ، 1369، بندهش، تهران، توس.
- بهرامی، وحیده، 1393، «بررسی پدیدة درختان مقدس»، میسره، ش8، ص45-59.
- پاشایی، عسگری، 1386، بودا، چ نهم، تهران، نگاه معاصر.
- پورخالقی چترودی، مهدخت، 1387، درخت شاهنامه (ارزش‌های فرهنگی و نمادین درخت در شاهنامه)، مشهد، آستان قدس رضوی.
- پورداود، ابراهیم، 1343، آناهیتا، به‌کوشش مرتضی گرجی، تهران، بي‌نا.
- خجسته، فرامرز و محمدرضا حسنی جلیلیان، 1389، «تحلیل داستان سیاوش بر بنیاد ژرف‌ساخت اسطوره‌ی الهة باروری و ایزد گیاهی»، تاریخ ادبیات، ش64، ص77-96.
- دوبو کور، مونیک، 1394، زمزهای زنده جان، ترجمه جلال ستاری، چ پنجم، تهران، مرکز.
- ژیران، فلیکس، لاکوئه، جی. و لویی ژوزف دلاپورت، 1386، اساطیر آشور و بابل، ترجمه ابوالقاسم اسماعیل‌پور، چ سوم، تهران، کاروان.
- سِرلو، خوان ادواردو، 1392، فرهنگ نمادها، ترجمه مهرانگیز اوحدی، تهران، دستان.
- شایگان داریوش، کربن، 1373، آفاق تفکر معنوی در اسلام ایرانی، ترجمه باقر پرهام، ج۲، تهران، فرزان.
- شایگان، داریوش، 1362، ادیان و مکتب‌های فلسفی هند، چ دوم، تهران، امیرکبیر.
- صدقه، جان، 1378، «درخت در اساطیر کهن»، ترجمه محمدرضا ترکی، شعر، ش26، ص140-145.
- طباطبايي، محمدحسين، 1390، الميزان، ج10، قم، مؤسسه اعلمي مطبوعات.
- طبرسی، فضل بن حسن، 1360، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ترجمه گروه مترجمان، تهران، فراهانی.
- طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، 1356، تفسیر طبری، ترجمه گروه مترجمان، تهران، توس.
- فرهادی، مرتضی، 1372، «گياهان و درختان مقدس در فرهنگ ايراني»، آینده، ش4-6، ص320-329.
- فره‌وشی، بهرام، 1355، جهان فروری، تهران، دانشگاه تهران.
- فریزر، جیمز جرج، 1388، شاخه زرین، ترجمه کاظم فیروزمند، تهران، آگاه.
- فريناز، فربود و محمد طاووسي، 1381، «بررسي تطبيقي مفهوم نمادين درخت در ايران»، مدرس هنر، ش2، ص43-54.
- فیشر، رابرت. ای، 1383، نگارگری و معماری بودایی، ترجمه ع. پاشایی، تهران، فرهنگستان هنر.
- کرتیس، وستا سرخوش، 1387، اسطوره‌های ایرانی، ترجمه عباس مخبر، چ ششم، تهران، مرکز.
- کوپر، جی.سی، 1398، فرهنگ نمادهای آیینی، ترجمه رقیه بهزادی، تهران، علمی.
- لینگز، مارتین، 1383، عرفان اسلامی چیست؟، ترجمه فروزان راسخی، ویرایش مصطفی ملکیان، چ سوم، تهران، سهروردی.
- متین، پیمان، 1392، مردم گیاه، تهران، فرهامه.
- مزداپور، کتایون، 1387، «نگاهی به خورد و خوراک در ایران باستان»، در: خوراک و فرهنگ، به‌کوشش علیرضا حسن‌زداه، تهران، سازمان میراث فرهنگی.
- مقدم ماهری، فریبا، 1394، مطالعه تطبیقی درخت و نمادها هنری آن در ایران باستان و هند باستان، تهران، دانشگاه تهران.
- مؤیدمحسنی، مهری، 1381، فرهنگ عامیان سیرجان، کرمان، بنیاد کرمان‌شناسی.
- میبدی، ابوالفضل رشیدالدین، 1371، کشف الاسرار و عدة الابرار، چ پنجم، تهران، امیرکبیر.
- هاکس، جیمز، 1346، قاموس کتاب مقدس، طهوری، تهران.
- هدایت، صادق، 1334، نیرنگستان، تهران، امیرکبیر.
- همدانی، عین‌القضات، 1341، تمهیدات، تهران، دانشگاه تهران.
- همیلتون، ادیت، 1387، اساطیر یونان و روم، ترجمه عبدالحسین شریفیان، چ سوم، تهران، اساطیر.
- هینلز، جان. آر، 1385، اساطیر ایران، ترجمه محمدرضا باجلان فرخی، تهران، اساطیر.
- Blackman AM, 1925, “Sacred trees in modern Egypt”, Journal of Egyptian Archaeology,Vol.9, p.56-57.
- Canaan T, 1958, Mohammedan Saints and Sanctuaries in Palestine Jerusalem, Ariel, (Originally published 1927–1928, rep n.d.)
- Curtiss SI, 1902, Primitive Semitic Religion to-Day London, Hodde and Stoughton.
- Dafni A, 2006, “On the typology and worship status of sacred trees with a special reference to the Middle East”, Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine,Vol.3, p.2-26.
- Dieulafoy, Jane, 1989, La perse, la Chaldee et la Susiane, paris, Librairie Hachette et Cia.
- Eliade M, 1959, The Sacred and the Profane New York, Harcourt, Brance & World Inc.
- Eliade, Mircea, 1954, Tratado de historia de las religions, Madrid.
- Elworthy T. F, 1958, The Evil Eye, New York, Julian Press.
- Encyclopedia Britannica, World tree, Written By: The Editors of Encyclopedia, https://www.britannica.com/topic/world-tree
- Fergusson .J, 1868, Tree and Serpent Worship, London: WH Allen.
- Folkrad, R, 1892, plant lore legends and lyrics London, Sampson bow, parson Company.
- Frazer JG, 1981, The Golden Bough: The Roots of Religion and Folklore, New York, Avenel Books.
- Frese PR, Gray SJM, 1995, Trees, In The Encyclopaedia of Religion, Edited by: Eliade M. New York, Macmillan Library Reference USA, Simon and Schuster and Macmillan, Vol.15,
- p.26-33.
- Gupta SS, 1965, Tree Symbols and Worship in India – a New Survey of a Pattern of Folk Religion Calcutta, Indian Publications.
- Hughes JD, Chandran MDS, 1998, Sacred groves around the earth: an overview, In Conserving the Sacred for Biodiversity Edited by: Ramakrishnan PS, Saxena K. Chanderashekara V. New Delhi, Oxford and JBH Publishing Co, p.869-876.
- Lechier, George. 1937. “The tree of life in Indo-European and Islamic Cultures”, Ars Islamica, vol. 4, p.65-78.
- Westermarck E, 1968, Ritual and Belief in Morocco New York, University Press Book.
- Zarcone T, 2005, Stone people, tree people and animal people in Turkic Asia and Eastern Europe, Diogenes, 207:p.35-46.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
, Valiallah, , Khalili.(2025) The Origin of Sacred Trees; A Case Study of Sacred Trees in Iran. Ma`rifat-e Adyan, 12(2), 35-49
Valiallah ; Khalili ."The Origin of Sacred Trees; A Case Study of Sacred Trees in Iran". Ma`rifat-e Adyan, 12, 2, 2025, 35-49
, V, , K.(2025) 'The Origin of Sacred Trees; A Case Study of Sacred Trees in Iran', Ma`rifat-e Adyan, 12(2), pp. 35-49
