معرفت ادیان، سال دوم، شماره چهارم، پیاپی 8، پاییز 1390، صفحات 117-146
مقایسه صلح پایدار در اندیشه انسان‌محور کانت و صلح عادلانه در اندیشه متفکران شیعی
نوع مقاله:
پژوهشی
نویسندگان:
چکیده:
«صلح» به عنوان یکی از بنیادی ترین نیازهای بشر در طول تاریخ، همواره کانون توجه و معرکه آرای فیلسوفان و متفکران بوده است. یکی از طرح هایی که بر پایه انسان محوری محض در عصر مدرنیته مطرح شد و محرک بسیاری از گام های آغازین در عرصه صلح بین الملل تلقی گردید، طرح «صلح پایدار» کانت است. اما از بررسی گفتمان مبتنی بر اندیشه شیعه، که مقصد نظام هستی را در پرتو آموزه های شریعت اسلام و احکام الهی ترسیم می کند، رویکردی خاص نسبت به صلح استنباط می شود که در محور آن، انسان عاقل دین محور است که آن را «صلح عادلانه» می نامیم. این مقاله به مقایسه دو رویکرد، یعنی رویکرد لائیک کانت به صلح پایدار، که مبتنی بر الزامات عقلی و اخلاقی است و رویکرد متفکران شیعه به صلح عادلانه، که مبنای صلح را تأمین عدالت می داند، می پردازد. رویکرد اخیر، به دلیل ریشه یابی علل تحقق صلح و ارائه طرحی جامع در زمینه بسترسازی برای صلح، از کارآمدی بیش تر و چشم اندازی روشن تر برخوردار است.
Article data in English (انگلیسی)
Title:
The Comparison between Stable Peace in Kant's Humanistic Thought and Just Peace in Shia Thinkers' Thoughts
Abstract:
Thinkers and philosophers have always focused on and discussed about "peace" as one of the man's most fundamental needs over the history. "Stable peace" project proposed by Kant is one of the peace projects based on pure humanism which was proposed in modernity age and considered as the cause of initial steps in international peace. However, when we study the discourse based on Shiite thought which depicts the aim of existence in the light of Islam's doctrines, we can infer a special approach towards peace whose focal point is wise and religion-oriented man. This peace is called "just peace". The present paper compares these two approaches, that is, Kant's laic approach towards peace which is based on rational and moral necessities and Shiite thinkers' approach towards just peace which holds that the basis of peace is to achieve justice. The latter is more effective and has more clear perspective because it tries to find the roots of peace realization and provides a comprehensive project to provide the grounds for peace.
References:
References:
- اسکندري، محمدحسين و دارابکلايي، اسماعيل، پژوهشي در موضوع قدرت، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، 1383.
- امام خميني، شرح چهل حديث، چ سوم، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني، 1382.
- ـــــ ، صحيفه نور، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، 1365.
- ايمانوئل کانت، دين در محدوده عقل تنها، ترجمه منوچهر صانعي دره‌بيدي، تهران، نقش و نگار، 1381.
- باقرزاده، محمدرضا، ضمانت‌اجراهاي صلح و امنيت بين‌المللي در ارتباط با کشورهاي درحال توسعه، قم، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1382.
- پورفرد، مسعود، «مباني و مبادي انديشه سياسي شهيد صدر»، حکومت اسلامي، سال سيزدهم، ش 4، زمستان 1387، ص 155-185.
- توفيقي، حسين، «نسبت عدالت با صلح در منابع اسلامي»، در: واعظي، اصغر(زير نظر)، صلح و عدالت، مجموعه مقالات سه نشست ديني مرکز گفتگوي اديان با کليساي ارتدوکس روسيه، نشر الهدي.
- جاويد، محمدجواد، «تأملي بر بسط نظريه عدالت طبيعي در جامعه اسلامي»، در: مور، بين، عدالت طبيعي، ترجمه کرسي حقوق بشر، صلح و دموکراسي.
- ـــــ ، مشروعيت قدرت و مقبوليت دولت در قرآن، تهران، ميزان، 1387.
- ـــــ ، نظريه نسبيت در حقوق شهروندي (تحليلي مبتني بر اطلاق در حقوق طبيعي)، تهران، دانشکده حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران، 1388.
- حسيني، رضا، «معيارهاي عدالت اقتصادي از منظر اسلام (بررسي انتقادي نظريه شهيد صدر)، فصلنامه اقتصاد اسلامي، شه 32، زمستان 1387، ص 5-36.
- حق‌خواه، منيره، «عدالت از منظر امام خميني و شهيد صدر»، فصلنامه نداي صادق، ش 44، زمستان 1385، ص 112-140.
- حيدري، حميد، «نظريه صلح دموکراتيک»، فصلنامه علوم سياسى، ش 41، بهار1387، ص 31-46.
- خامنه‌اي، محمد، علي و صلح جهاني، چ ششم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، 1382.
- دهشيري، محمدرضا، درآمدي بر نظريه سياسي امام خميني، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامي، 1379.
- ستوده، محمد، «ماهيت انسان و روابط بين‌الملل»، مجله علوم سياسي، ش 22، تابستان 1382، ص 197- 212.
- صدر، سيدمحمدباقر، اقتصاد ما، ترجمه محمدمهدي فولادوند، تهران، بنياد علوم اسلامي، 1360.
- ـــــ ، طرح گسترده اقتصاد اسلامي، ترجمه فخرالدين شوشتري، تهران، چاپ پرتو، 1369.
- ـــــ ، فلسفه ما يا بررسي‌هاي بنيادي درباره مکتب‌هاي مختلف فلسفي به‌ويژه مکتب فلسفي اسلام و ماترياليست، ترجمه و شرح از سيد محمدحسن مرعشي، تهران، کتابخانه صدر، بي‌تا.
- عامري، داود، «صلح عادلانه، نداي فطرت انساني»، فصلنامه مجمع جهاني صلح، سال اول، ش 2 و 3، بهار و تابستان 1389، ص 49-95.
- فياض،علي‌نقي، «نقد و بررسي نظريه‌هاي روابط بين‌الملل از منظر امام خميني و انديشمندان غربي»، نشريه طلوع، ش 23، پاييز 1386، ص 127-148.
- قاضي‌زاده، کاظم، «بازخواني مسأله عدالت اجتماعي: نگاهي دوباره به انديشه‌هاي امام خميني»، روزنامه کيهان، 14/8/1384.
- قرباني، زين‌العابدين، اسلام و حقوق بشر، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، 1373.
- قرباني، مهدي، «رابطه دين و دولت در انديشه کانت: نقد و بررسي»، معرفت، سال نوزدهم، ش 150، خرداد 1389، ص 79-94.
- کاپلستون، فردريک، کانت، ترجمه منوچهر بزرگمهر، تهران، دانشگاه صنعتي شريف، 1360.
- کانت، ايمانوئل، صلح پايدار، ترجمه محمد صبوري، تهران، به باوران، 1380.
- ماکياولي، شهريار، ترجمه داريوش آشوري، تهران، پرواز، 1374.
- مجتهدي، کريم، «صلح پايدار: تأملي در فلسفه سياسي ايمانوئل کانت»، روزنامه جام‌جم، فروردين 1385.
- ـــــ ، فلسفه نقادي کانت، تهران، هما، 1363.
- محمد رضا دهشيري، درآمدي بر نظريه سياسي امام خميني، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامي، 1379.
- محمودي، علي، فلسفه سياسي کانت: انديشه سياسي در گستره فلسفه نظري و فلسفه اخلاق، تهران، نگاه معاصر، 1384.
- مصباح، محمدتقي، حقوق و سياست در قرآن، چ سوم، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1383.
- مطهري، مرتضي، بيست گفتار، تهران، صدرا، 1374.
- ـــــ ، پيرامون انقلاب اسلامي، تهران، صدرا، 1369.
- ـــــ ، خدمات متقابل اسلام و ايران، تهران، صدرا، 1375.
- ـــــ ، سيري در نهج البلاغه، تهران، صدرا، 1379.
- ـــــ ، مجموعه آثار، تهران، صدرا، 1377.
- ـــــ ، نظام حقوق زن در اسلام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، 1373.
- ـــــ ، نظري به نظام اقتصادي اسلام،تهران، صدرا، 1368.
- Capps, Patrick, The Kantian Project in Modern International Legal Theory, EJIL(2001), Vol.12, No.5,p.1004-1020.
- Kant’s Political Writings, Edited with an introduction and notes by Hans Reiss, Translated by H.B. Nisbet(Cambridge University Press, 1970), fourteen printing 2003, p.39.
- Mahmoudi S.Alli, "An Evaluation of Kant’s Theory of Perpetual Peace in the Field of Contemporary Political Philosophy", International Journal of Humanities(2008), Vol.15(2), p. 57-70.
- Michael W. Doyle, ‘Kant, Liberal Legacies and Foreign Affairs’, Philosophy and Public Affairs, Vol. 12, No. 3 (Summer 1983), p. 210- 232.
- Rawls, John, The Law of Peoples: with The Idea of Public Reason Revisited, Harvard University Press, 1997.
- Saed ,Nader, “ An Introduction to Conceptual Frameworks of Just Peace Discourse”, in : Saed, N. (ed.), Right to Just Peace, Islamic World Peace Forum ,2011,p. 25- 41.
- Sorensen, “Kant and Processes of Democratization: Consequences for Neorealist Thought”, Journal of Peace Research, vol.29, No.4, 1992, pp. 390-412.
- Stephen Van Evera, “Primed for Peace, Europe After the Cold War”, International Security, Vol. 15, No. 3 (Winter 1990/1), p. 20-37.
- Sullivan, J.Roger, An Introduction to Kant’s Ethics, Cambridge, Cambridge University Press, 1997.
- Zeev Moaz and Bruce Russett, “Normative and Structural Causes of Democratic Peace”, American Political Science Review, Vol. 87, No. 3 (Sep., 1993), p. 630-647.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
میرمحمدی، معصومه سادات.(1390) مقایسه صلح پایدار در اندیشه انسان‌محور کانت و صلح عادلانه در اندیشه متفکران شیعی. فصلنامه معرفت ادیان، 2(4)، 117-146
معصومه سادات میرمحمدی."مقایسه صلح پایدار در اندیشه انسان‌محور کانت و صلح عادلانه در اندیشه متفکران شیعی". فصلنامه معرفت ادیان، 2، 4، 1390، 117-146
میرمحمدی، معصومه سادات.(1390) 'مقایسه صلح پایدار در اندیشه انسان‌محور کانت و صلح عادلانه در اندیشه متفکران شیعی'، فصلنامه معرفت ادیان، 2(4), pp. 117-146
