پرستشگاه در سنت زرتشتي و بودايي

 سال چهاردهم، شماره سوم، پياپي 55، تابستان 1402، ص 95-110
 

نوع مقاله: پژوهشي
* ‌سعيد گراوند/ دانشيار گروه اديان و عرفان دانشگاه شهيد مدني آذربايجان     geravand_s@yahoo.com
اعظم صاحبي/ كارشناسي ارشد اديان و عرفان دانشگاه شهيد مدني آذربايجان    Azam. sahebi65@yahoo.com
سمانه مظفري/ كارشناسي ارشد اديان و عرفان دانشگاه شهيد مدني آذربايجان    mozafarisama95@gmail.com
دريافت: 05/01/1401 ـ پذيرش: 04/04/1401

چکيده
پرستشگاه و فضاي قدسي، يکي از مباحث بنيادين در بين اديان گوناگون است که تبيين و تحليل ابعاد آن، از جهات مختلفي همواره قابل بحث است. ضرورت و اهميت پرستشگاه از آنجا ناشي مي‌شود که به‌هرروي از همان آغاز حيات، آدمي همواره در کوشش بوده است تا بتواند فضايي معنوي برای ارتباط با عالم ماوراء را بنيان نهد. جايگاهي مقدس که در اديان مختلف از آن به‌عنوان مرکز عالم و نقطة اتصال با معبود سخن رفته است. دو آيين زرتشت و بودا، اگرچه در مباني، فرهنگ و جهان‌بيني و اصول اعتقادي با يکديگر تفاوت دارند، در تعاليم اخلاقي و برخي آموزه‌ها و مناسک داراي نقاط اشتراک‌اند. ازجمله نقاط مشترک در دو سنت زرتشتي و بودايي مي‌توان به حضور پرستشگاه و قداست آن اشاره کرد. پرستشگاه در دو سنت زرتشتي و بودايي، ازآنجاکه امر مقدس را به‌ظهور مي‌رساند، قداست مي‌يابد. در دو سنت زرتشتي و بودايي، اين اعتقاد ريشه دارد که انسان تنها در اين فضا مي‌تواند با جهان ديگر، يعني جهان خدايان و نياکان، ارتباط داشته باشد. زرتشتيان و بوداييان در پرستشگاه، مناسک و آيين‌هاي قدسي خود را برگزار مي‌کنند. به‌بياني‌ديگر، در دو سنت زرتشتي و بودايي، اين انديشه حضور دارد که در فضاي قدسي پرستشگاه، اجراي آيين‌هاي مقدس، شيوه‌هاي درست هدايت و تربيت معنوي تحقق مي‌يابد و گذار از مرتبه‌اي به مرتبة ديگر در حيات معنوي امکان‌پذير مي‌شود. افزون بر اين، در سنت زرتشتي و بودايي از طريق حضور در پرستشگاه است که با ارائة احکامي قانونمند، زمينة مطلوب براي تقليل رنج و خشنودي ايزدان فراهم مي‌شود. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی می باشد.
کليدواژه‌ها: پرستشگاه، سنت زرتشتي، بوديسم هينه‌يانه، فضاي قدسي، قداست.