جايگاه عشق در اخلاق شفقت در ديدگاه آگوستين و امام محمد غزالي

سال چهاردهم، شماره اول، پياپي 53، زمستان 1401، ص85-94
 

نوع مقاله: پژوهشي
ناهيد غياثي/ دانشجوی دکتری گروه ادیان و عرفان دانشگاه آزاد اسلامی تهران    hiasinahid7@gmail.com 
* بخشعلي قنبري/ دانشیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه آزاد اسلامی تهران     Bak.Qanbary@iauctb.ac.ir
محمدرضا عدلي/ استادیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه آزاد اسلامی تهران    Moh.adli@iauctb.ac.ir
دريافت: 06/03/1401 ـ پذيرش: 02/07/1401

چکيده
عشق در ماهيت و حيات انسان از جايگاه والايي برخوردار است و همين امر لزوم توجه به اخلاق شفقت را نشان مي‌دهد. بر اين ‌اساس پژوهش حاضر به صورت توصيفي و تحليلي و با استناد به منابع کتابخانه‌اي و با هدف بررسي جايگاه عشق در «اخلاق شفقت» در ديدگاه آگوستين و محمد غزالي صورت گرفته است. نتايج بيانگر آن است که هر دو عارف عشق را موهبتي الهي مي‌‌دانند و هر دو بر جايگاه عشق در شفقت‌ورزي تأکيد کرده‌اند و بی‌عشق، شفقت را کامل نمي‌دانند. بر اين باورند که اگر عشق به کاينات تعلق يابد موجب شفقت مي‌شود و هرچه شديد‌تر باشد، شفقتش بيشتر است. هر دو معتقدند: عشق‌هايي هست که بايد آنها را ابراز کرد و عشق‌هايي هستند که نبايد آنها را ابراز کرد؛ يعني تمايلات بايد با انتخاب و اراده باشد. آنان عشق به خداوند را ذات قانون اخلاقي و عشق الهي را همان شفقت الهي مي‌دانند. شفقت الهي که شامل مخلوقات مي‌شود، عبارت است از: عشق مخلوقات، به‌ویژه انسان به خداوند.

کليدواژه‌ها: عشق، اخلاق شفقت، آگوستين، محمد غزالي.