اهداف و اصول تربيتي آيين تائو و نقد آن بر مبناي حکمت متعاليه

سال سيزدهم، شماره چهارم، پياپي 52، پاييز 1401، ص25-44
 

نوع مقاله: پژوهشي
* حمداله محمدي/ دكتراي فلسفه تعليم و تربيت دانشگاه تهران h9mohammadi@yahoo.com
افضل‌سادات حسيني/ دانشيار دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي دانشگاه تهران    afhoseini@ut.ac.ir
دريافت: 20/01/1400 ـ پذيرش: 25/04/1400

چکيده
يکي از ضروريات رشته‌هاي علوم تربيتي و بخصوص فلسفة تعليم و تربيت، شناخت انتقادي مکاتب تعليم و تربيت در پرتو مقايسة تطبيقي آن با برخي مکاتب فلسفي ديني معاصر است. پژوهش حاضر در راستاي اين هدف سعي دارد تا بر مبناي آموزه‌هاي حکمت متعالية صدرالمتألهين، به نقد اهداف و اصول تربيتي آيين تائو بپردازد. براي اين مقصود، ابتدا با روش استنتاجي، اهداف، اصول و روش‌هاي تربيتي آيين تائو استخراج شده و در وهلة دوم براساس حکمت متعاليه به نقد آنها و مباني فلسفي تائوئيسم پرداخته شده است. براساس يافته‌ها، مهم‌ترين هدف تربيتي آيين تائو، پرورش انساني هماهنگ با طريقت راستين (تائو) است. بررسي اين اهداف و اصول بر مبناي حکمت متعاليه، نشانگر آن است که در وهلة اول فقدان خداشناسي مناسب و گسست فلسفي بين هستي‌شناسي و انسان‌شناسي باعث شده است تا تائوئيسم به‌عنوان يک فلسفة تربيتي قادر به تفسير مناسبي از اهداف و اصولي مثل تعادل و تسليم محض در مقابل طريقت نباشد. با وجود اين، برخي از آموزه‌هاي تربيتي تائوئيسم، مثل سادگي، بازگشت به طبيعت و تعادل بين تربيت جسماني و رواني، مي‌تواند پيام‌هاي مثبتي براي تعليم و تربيت باشد.

کليدواژه‌ها: آيين تائو، لائوزه، چوانگ‌زه، تائودجينگ، حکمت متعاليه، تعليم و تربيت.