کاوشی نو در معنا و مصداق یابی «مجوس» با تأکید بر روایات اسلامی

سيدمحمد حاجتي شوركي / دانشجوي دكترا اديان موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني 
سيدعلي حسني آملي/ دانشيار گروه اديان و عرفان مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني
داود ملاحسني / دکتری علوم قرآن حدیث دانشگاه قم

چکیده
از واژه‌های پرکاربرد به ویژه در متون نقلی کهن، واژه «مجوس» است. این واژه در منابع روایی اسلام، سهم قابل توجه از احادیث را به خود اختصاص داده است. آنچه حائز اهمیت و مبنای این نوشتار بوده، تعیین مصداق مجوس در متون اسلامی است. دو دیدگاه کلی درباره مصداق مجوس مطرح است. برخی نویسندگان دایره مصادیق مجوس را گسترده دانسته و برای آن فرقه‌های متعددی نام برده‌اند که در تعداد و اسامی این فرقه¬ها با یکدیگر اختلاف دارند. نوشتار حاضر پس از ذکر موافقان این دیدگاه و نقد دیدگاه آنان، به سرگذشت پیروان ادیان ایران باستان پرداخته، تنها دین زنده ایران باستان را آیین زرتشت دانسته که پیروان فعالی دارند و تنها زرتشتیان هستند که مصداق مجوس می‌توانند باشند. سپس با تحلیل و تطبیق مجوس در روایات اسلامی، این دیدگاه را برگزیده است که تنها مصداق مجوس در متون دینی اسلام، زرتشتیان هستند.

کلید واژه‌ها: مجوس، مغان، مانویت، زرتشتیان، ایران باستان، احادیث.