نجات و توبه از دیدگاه آبای کلیسا: با تکیه بر آرای یوحنای دمشقی

زهرا بهشتي اوماسلان عليا/ کارشناس ارشد اديان و عرفان، دانشگاه الزهرا علیها السلام    z.beheshti@student.alzahra.ac.ir
ليلا هوشنگي / دانشيار گروه اديان و عرفان، دانشگاه الزهرا علیها السلام
حجت‌الله جواني / دانشيار گروه اديان و عرفان، دانشگاه الزهرا علیها السلام
دريافت: 02/03/1398 ـ پذيرش: 22/07/1398
چکیده
در بیشتر سنت‌های دینی، از جمله ادیان ابراهیمی، بحث نجات اهمیت خاصی دارد. در آموزۀ نجات‌شناسی، یکی از راه‌ها را توبه می‌دانند. در الهیات و شعاير مسیحی، با توجه به جایگاه عیسی مسیح علیه السلام در مقام منجی و خدای پسر، مباحث نجات‌شناسی به‌صورت مبسوط مطرح شده است. در کلیسای ارتدوکس، شعاير مسیحی، از جمله آیین اعتراف و نیز شمایل‌ها، در نیل به نجات و رستگاری و تعریف ایمان مسیحی بسیار اهمیت دارند. در این مقاله با دقت در کاربرد نجات و توبه در عهدین و معنای اصطلاحی آنها به واکاوی این دو مفهوم بنیادین می‌پردازیم. همچنین با توجه به آباي برجستۀ کلیسا، از جمله ایرنائوس، اوریگن و آنسلم، نجاتِ روحی و جسمیِ انسان گناهکار به‌واسطۀ هبوط و ارتباط آن با مسیح‌شناسی بررسی شده است. یوحنا دمشقی، متأله برجستة قرن هشتم میلادی و آخرین فرد از آباي یونانی کلیسا، ديدگاه‌هايي خاص و تأثیرگذار دربارۀ جایگاه شمایل‌ها دارد که ارتباط اين مسئله با نجات و رستگاری و نیز نقش توبه، با دقت در منابع برجای‌مانده از این متأله، بررسی شده است.
کلیدواژه‌ها: نجات، توبه، کلیسای ارتدوکس، شعاير مسیحی، یوحنای دمشقی، آباي کلیسا، شمایل‌ها.