سال دهم، شماره اول، پياپي 37، زمستان 1397

دل‌آرا نعمتي پيرعلي / دانشيار علوم قرآن و حديث، دانشگاه آزاد اسلامي واحد کرج                         delara.nemati@kiau.ac.ir

دريافت: 17/05/1397 ـ پذيرش: 28/09/1397

چکيده
بررسي تطبيقي داستان طالوت در دو متن مقدّس قرآن و عهد عتيق ابزاري است براي شناخت دقيق‌تر اين دو متن. ملاک تطبيق‌پذيري اين داستان در دو متن، برخورداري از قداست، موضوعات مشترک و تفاوت‌هاي ساختاري و تعليمي اين دو متن است.

دامنۀ اين تطبيق داستان طالوت است که در قرآن کريم در 6 آيه از سورة بقره و در عهد عتيق در 23 باب و بالغ ‌بر 654 فقره از عهد عتيق در کتاب اول «سموئيل» مطرح شده است. استقصاي شباهت‌ها و تمايزهاي دو متن از دو وجه ساختار ادبي و نظام فکري مندرج در داستان انجام يافته است. برخي از مؤلّفه‌هاي ادبي به‌کاررفته در دو متن، نظير نحوۀ بيان، جغرافياي داستان و نحوۀ شخصيت‌پردازي شخصيت اصلي داستان و به‌کارگيري شيوه‌هاي بياني انسجام‌بخش با هدف تزايد پيام‌هاي معرفتي و تربيتي، به‌صورت تطبيقي بررسي شده که در نتيجه، ساختار ادبي منسجم و شخصيت‌پردازي دقيق و الگوساز و پيام‌هاي معرفتي فرازماني داستان طالوت قرآن را آشکار ساخته و در تطبيق نظام فکري و مباني ديني مندرج در دو متن، به مشترکاتي در مضامين اصلي و فرعي داستان دست يافته و آثار معرفتي داستان طالوت در قرآن را در حوزۀ خداشناسي عميق‌تر، دقيق‌تر و صحيح‌تر يافته است. از اين‌رو، مي‌توان گفت: لازمۀ منطقيِِِِِ برتريِِ ِساختاري و محتوايي داستان طالوت قرآن نسبت به عهد عتيق اين است که قرآن کريم حاوي تعاليم وحياني بدون تحريف است و در نقل و بيان موضوعات مشترکش با کتاب مقدس، از اين کتاب اقتباس نکرده است.

کليدواژه‌ها: ‌داستان طالوت، شائول، بررسي تطبيقي، قرآن، عهد عتيق.