«عهد» در كتاب مقدس و قرآن كريم

سال چهارم، شماره دوم، پياپي 14، بهار 1392، ص 5 ـ 24

دل‌آرا نعمتي پيرعلي / استاديار دانشگاه آزاد اسلامي، واحد كرج delara.nemati@kiau.ac.ir

دريافت: 15/ 6/ 1392 ـ پذيرش: 2/ 11/ 1392

چكيده

«عهد» در كاربردهاي قرآني به معاني پيمان، فرمان و توصيه آمده است كه اين معاني سه‌گانه در متعهد ساختن انسان به تكليف الهي قدر مشترك مي‌يابند. عهد خداوند با انسان، دو صورت باطني و قولي دارد. عهد باطني خداوند با انسان، همان اعطاي مقام امامت مي‌باشد كه مسبوق به افاضات الهي و تحقق حالتي دروني در انسان است كه به‌واسطۀ آن اصطفاء، عصمت، حقيقت عبوديت، كمال ارتباط و نزول وحي تحقق مي‌يابد. عهد انسان با خداوند نيز دو صورت قولي و باطني دارد: عهد قولي انسان در قبال خداوند و مردم قابل تصور است كه همان مسئوليت‌پذيري است. عهد باطني انسان عبارت از پايمردي در راه ايمان و التزام عملي به عقايد و تكاليف است. صرف‌نظر از اينكه عهد قديم به‌طور مشخص به عهد باطني خداوند با انسان نپرداخته، اما در خصوص عهد قولي خداوند و نيز عهد انسان با خدا، با تعاليم قرآن در كليات مشترك است. برخلاف عهد جديد كه مناسك شرعي را عامل تقرب به خدا نمي‌داند، بلكه ايمان به مسيح و حقيقت تصليب را، موجب اتحاد انسان با مسيح و عامل رستگاري انسان برمي‌شمارد.

كليدواژه‌ها: عهد، خدا، انسان، عهد قديم، عهد جديد، قرآن كريم.