مرتضي صانعي

يهوداي اسخريوطي، خائن يا فدايي عيسي (ع)؟ تفسير «وَلكِنْ شُبِّهَ لَهُمْ» از آية 157 سورة «نساء»

 سال چهاردهم، شماره سوم، پياپي 55، تابستان 1402، ص 7-22
 

نوع مقاله: پژوهشي
* ‌حسين نقوي/ استاديار گروه اديان مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)     naqavi@iki.ac.ir 
مرتضي صانعي/ استاديار گروه اديان مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)    sanei@iki.ac.ir
دريافت: 15/01/1401 ـ پذيرش: 22/05/1401
چکيده

شماره صفحه: 
7

تحليل مقايسه‌اي خلق از عدم در قرآن و عهدين

* مجتبي نوري كوهبناني / دانشجوي دكتري اديان و عرفان، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ره    mogtaba.nori.110@gmail.com
مرتضي صانعي / استاديار گروه اديان و عرفان، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ره
دريافت: 30/06/1398 ـ پذيرش: 12/12/1398
چکیده
دربارة چگونگی آفرینش، ديدگاه‌هاي گوناگوني در آثار فلاسفه و متکلمانِ وجود دارد که در نوشتار پیش‌رو به‌شيوة توصيفي‌تحليلي به بررسي اين مسئله پرداخته شده است. در اين مقاله تلاش بر اين است كه از منظر قرآن کریم و کتاب مقدس، نحوة آفرینش، واکاوی و تبیین شود. خلق از عدم، از بحث‌های مهمی است که باید از نظر دینی به آن پرداخت و در نهایت بحث‌های مرتبط با آن‌را روشن كرد؛ چراکه پایة بسياري از مسائل علمی و دینی است. در ادامه، خلطی که برخی مرتکب شده و حوزة دین و عقل را جدا کرده‌اند، در قالب یک اشکال مطرح شده و پاسخ آن از زبان اسلام ـ که تنها پاسخگو به این اشکال است ـ بیان گرديده است. در پايان، به نتیجة حاصل از بحث‌های صورت‌گرفته اشاره
شده است.
کلیدواژه‌ها: قرآن کریم، عهدین، خلق از عدم، خلق من لا شيء، خلق لا من شيء.
 


 

شماره مجله: 
1400
شماره صفحه: 
7

نقد و بررسي آموزه تكلم به زبان ها در كليساي پنطيكاستي

سال هفتم، شماره چهارم، پياپي 28، پاييز 1395

ياسر ابوزاده گتابي / دانشجوي كارشناس ارشد اديان و عرفان مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ره                               

مرتضي صانعي / استاديار مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ره                                                 sanei@qabas.net

دريافت: 25/05/1395 ـ پذيرش: 13/10/1395

چكيده

آموزه تكلم به زبان ها، عطيه اي از عطاياي روح القدس است كه طي آن، فرد به زباني از زبان هاي فراموش شده بشري و يا زبان فرشتگان و يا زبان هايي غامض و نامفهوم تكلم مي كند. پنطيكاستي ها معتقدند استفاده از اين عطيه نشانه حقانيت اين آيين در آخرالزمان محسوب مي گردد. از اين رو، در امر تبشير از آن بسیار استفاده مي كنند. هدف اين پژوهش، بررسي صحت يا سقم اين مسئله از نظر كتاب مقدس است. بنابراين، اين پژوهش با روش تحليلي ـ انتقادي و با بررسي اسناد پنطيكاستي ها، به معرفي اين آموزه پرداخته و با ارائه آياتي از كتاب مقدس، مسئله را مورد سنجش قرار می دهد. مهم ترين يافته هاي اين تحقيق شامل نقدهايي از كتاب مقدس است كه اين عطيه را مربوط به عصر حضور حضرت عيسي† و حواريون عنوان كرده، و تعميم آن به عصر حاضر را مغاير با آيات کتاب مقدس مي داند.

كليدواژه ها: كتاب مقدس، روح القدس، تكلم به زبان ها، كليساي پنطيكاستي.

 

شماره مجله: 
28
شماره صفحه: 
67

سنجه روشي تاثير فرقه هاي مسيحي در مواجهه با مسلمانان

سال ششم، شماره سوم، پياپي 23، تابستان 1394

مرتضي صانعي / استاديار گروه اديان، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ره                                      sanei@iki.ac.ir

دريافت: 6/5/1394 ـ پذيرش: 18/9/1394

چکيده

مواجهه مسيحيت با برخي آموزه هاي عميق اسلامي، اعم از آموزه هاي عرفاني، اخلاقي، فرهنگي، اجتماعي و سياسي همواره چالش آفرين بوده است. بررسي ادعاي مواجهه تبشيري برخي فرقه هاي مسيحي، با مسلمانان، هدف اين پژوهش است. اين مقاله، ضمن ورود به حوزه رويكردهاي آموزه اي مسيحيت، با روش تحليلي ـ انتقادي به ارزيابي تأثير روشي فرقه هاي مسيحي بر مسلمانان پرداخته و نشان مي دهد که علي رغم مطالعه فراگير اين فرقه ها با ابعاد آموزه هاي اسلامي و صرف هزينه هاي مادي و معنوي، اين فرقه ها نتوانسته اند توفيق چنداني در تغيير باور ايماني مسلمانان داشته باشند. گرچه مسيحيت در برخي مراحل مواجهه اي خود، از رويکرد عرفاني ـ اخلاقيِ فرقه هاي فرانسيسکني، دومينيکني و آگوستيني، يا رويکرد سياسي، اجتماعي و فرهنگيِ فرقه هاي يسوعي،كرمليان پابرهنه و کاپوسني ها بهره برده است، اما در ادوار معاصرِ حيات خويش، به رويکرد حرفه اي هيئت هاي تبشيري روي آورده، و از اين رهگذر، تلاش کرده است تا ناکامي هاي گذشته خود را جبران كند.

کليدواژه ها: مواجهه تبشيري، مسلمانان، فرقه  فرانسيسكني، دومينيكني، آگوستيني، يسوعي، كرمليان پابرهنه و كاپوسني.


شماره مجله: 
23
شماره صفحه: 
31

درنگي بر رويكرد شوراي واتيكاني دوم در مواجهه با اسلام

سال پنجم، شماره چهارم، پياپي 20، پاييز 1393

هادي ملائي / كارشناسي ارشد اديان مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ره                     mr.hadimollaei@gmail.com

مرتضي صانعي / استاديار گروه اديان مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ره                                     sanei@qabas.net

دريافت: 3/7/1393 ـ پذيرش: 5/11/1393

چکيده

بررسي شوراهاي جهاني کليساي کاتوليک اين ادعا را اثبات مي کند که رويکرد اين کليسا نسبت به اديان غيرمسيحي، به ويژه اسلام، در طول تاريخ يكسان نبوده است. نگاه اين کليسا به اديان ديگر در شوراهاي جهاني هزاره اول، عدم پذيرش با ادبيات سکوت بوده است. در شوراهاي جهاني قرون وسطا، ادبيات آن تبديل به تهاجم شده و اسلام و ساير اديان را آشکارا محکوم  به تکفير مي كرد. اما امروزه كليساي كاتوليك در رويكرد جديد و به سبب عوامل متعدد سياسي، اجتماعي، فرهنگي و علمي، نسبت به رويکرد ضداسلامي خود تغيير موضع داده و شوراي واتيکاني دوم، محملي براي تجديدنظر در عملکرد کليسا شده است. اين مقاله، با روش توصيفي ـ تحليلي تلاش دارد، تغيير رويکرد کليسا را در ادوار تاريخي شوراهاي جهاني، به ويژه شوراي واتيکاني دوم بررسي كرده و نشان دهد که چگونه کليسا در شوراي واتيکاني دوم، عقبه اعتقادي و اجتماعي خود را نسبت به اسلام و ساير اديان بازسازي کرده است.

کليدواژه ها: شوراهاي جهاني، کليساي کاتوليک، شوراي واتيکاني دوم، اسلام، اديان غيرمسيحي.

شماره مجله: 
20
شماره صفحه: 
103

تأملي بر رويكرد تبشيركاتوليكي در جوامع اسلامي

سال چهارم، شماره دوم، پياپي 14، بهار 1392، ص 97 ـ 113

مرتضي صانعي / استاديار مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) sanei@qabas.net

دريافت: 5/ 7/ 1392 ـ پذيرش: 20/ 11/ 1392

چکيده

از زمان ظهور اسلام، مسيحيت فعاليت تبشيري خود را نسبت به مسلمانان، در اشكال متفاوتي انجام داده است. در اين زمينه، مي‌توان به رويکرد انفعالي، هجومي، فرهنگي و ديالوگي اشاره كرد. اين مقاله، با روش اسنادي ـ تحليلي و با هدف تبيين مواضع تبشيري واتيكان نگارش يافته، و به بررسي اين مدعا مي‌پردازد كه کليسا با رويكردهاي گوناگون به فعاليت تبشيري در جوامع اسلامي پرداخته‌ است. اين پژوهش، درنگي است كه مسير گفت‌وگوي بين‌الاديان، به‌ويژه اسلام و مسيحيت را حساس و پيچيده نشان مي‌دهد و موجب درك عميق از گفت‌وگو در قالب تبليغ و تبشير مي‌شود؛ نكته‌اي كه شايستة توجه دانشمندان، مجريان و سياست‌گذاران گفت‌‌وگو است.

کليدواژه‌ها: کليسا، پاپ، واتيكان، تبشير انفعالي، تبشير هجومي، تبشير فرهنگي، تبشير ديالوگي، جوامع اسلامي.

شماره مجله: 
2
شماره صفحه: 
97

تبشير مسيحي؛ خروج از سنت و سيره حضرت عيسي (ع)

سال دوم، شماره چهارم، پاييز 1390، ص 71 ـ 91

Ma'rifat-i Adyān, Vol.2. No.4, Fall 2011

مرتضي صانعي*

چکيده

«تبشير مسيحي» در زمرة مهم‌ترين وظايف کليسا محسوب مي‌شود. ريشه اين آموزه، به فرمان عيسي(ع) پس از رستاخيز برمي‌گردد که به حواريون گفت: برويد و امت‌ها را به ملکوت خدا بشارت دهيد. بنابراين، به اعتقاد مسيحيان، پيام تبشير ملکوت خداست. کليسا بايد تا تحقق ملکوت خدا، مردم را بدان بشارت دهد. بر اين اساس، جامعة مسيحي به‌صورت فردي و يا سازماني فعاليت تبشيري داشته است.

هدف اين مقاله، بررسي جايگاه و محدودة تبشير در متن ديني مسيحيت است. اين نوشتار، با استفاده از روش توصيفي ـ تحليلي، ضمن تبيين مفهوم تبشير، دامنه و گستره تبشير را مورد مطالعه قرار داده، نشان داده است که اين آموزه در فرايند تاريخ، دستخوش تغيير و دگرگوني شده است. دستاورد تحقيق اين است که به نظر مي‌رسد، عيسي(ع) کار تبشير را فقط در خصوص قوم بني‌اسرائيل به انجام رسانده باشد و بايد حواريون نيز اين محدوده را مد نظر داشته باشند، اما از زمان پولس، رويکرد تبشير به خارج از بني‌اسرائيل نيز تسري پيدا کرد.

كليدواژه‌ها: تبشير، دامنه تبشير، عيسي، پطرس، پولس.

شماره مجله: 
8
شماره صفحه: 
71

بستر‌هاي شكل‌گيري صهيونيسم

، سال اول، شماره چهارم، پاييز 1389، ص 115 ـ 132

Ma'rifat-i Adyān, Vol.1. No.4, Fall 2010

مرتضي صانعي*

چكيده

يهوديت داراي تاريخ پرفراز و نشيب و پر تنش و چالش بوده است. عصر جديد نيز از اين قاعده مستثنا نبوده و گوياي مباحث سرنوشت‌سازي است كه نه تنها به كليت دين يهودي گره خورده است، بلكه آن مسائل دامن اديان و ملت‌هاي ديگر را نيز گرفته است. اين مقاله، تحليلي است از زمينه‌هاي شكل‌گيري صهيونيسم توسط يهود و تغييراتي كه در سايه ظهور جنبش‌هاي نو به وجود آمده است. در رأس اين جنبش‌ها، جنبش هسكالا، اصلاحات، ارتدكس و محافظه‌كار قرار دارد كه هر يك نقش مؤثري در تغييرات اساسي ايفا نموده‌اند. در يك جمع‌بندي كلي، مي‌توان گفت: برآيند اين عصر، تحقق ايده صهيونيسم در سرزمين فلسطين و انتقال يهوديان به آن و آوارگي مردم فلسطين به سرزمين‌هاي ديگر است.

كليد واژه‌ها: جنبش هسكالا، جنبش اصلاحات، جنبش ارتدوكس، جنبش محافظه­كار، جنبش صهيونيسم.

شماره مجله: 
4
شماره صفحه: 
115
محتوای تغذیه