TY - JOUR ID - 701 TI - ردپای اندیشه‌های بودایی در انگاره‌ها و آثار فرهنگی عصر ایلخانان JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 16 LA - fa SN - 2008-8116 AU - Amir, AD - مربی - گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور تهران AU - Seyed ahmad, AD - دانشیار - گروه تاریخ، دانشگاه زاهدان Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 14 IS - 3 SP - 77EP - 94تصوف ,هنر ,ادبیات ,نخبگان فکری ,معماری و معابد ,ایلخانان ,آیین بودایی ,DO - AB - آیین بودا در قرن هفتم هجری همراه سپاهیان مغول و در دوره‌ی دوم هجوم آنها به فرماندهی هلاکو وارد ایران شد. دین بودا دارای سه فرقه‌ی اصلی تیره واده (هینه یانه)، مهایانه و وجریانه است. از زمان هلاکو به بعد، ایران یکی از مراکز مهم رشد و گسترش افکار بودایی بوده است و ازآنجاکه بسیاری از ایلخانان مغول پیرو وجریانه بودند، سعی و تلاش فراوانی برای بسط دین بودایی به کار بردند و در اندک زمانی سیل بخشیان، لاماهای تبتی و راهبانان بودایی تبت، مغولستان، سرزمین اویغور و حتی هند به ایران سرازیر شد. آباقاخان و ارغون در رواج دین بودایی تلاش فراوانی مبذول داشتند و در دوره‌ی آنان دین بودایی در ایران گسترش زیادی یافت. درباره‌ی حضور و نفوذ این آیین در ایران ـ دست کم در دوره‌ی حضور ایلخانان ـ تحقیقاتی انجام شده؛ اما هدف اصلی پژوهش حاضر واکاوی مؤلفه های اثرپذیر در فرهنگ ایرانی از آیین بودا در دوره‌ی تاریخی مورد بحث است. مقاله به شیوه‌ی توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر یک مطالعه‌ی تاریخی، به بازشناسایی ردپای مفاهیم آیین بودایی در آثار فرهنگی عهد ایلخانی می پردازد. دستاورد مهم پژوهش این بوده است که در تاریخ ایران عصر ایلخانی می توان در مواضع متعددی ردپای بودیسم را در آثار فرهنگی، نظیر نوشته های نخبگان و اندیشمندان علمی و ادبی، تصوف، معماری معابد و هنر نقاشی مشاهده کرد که این موضوعات تاکنون کمتر مورد توجه محققان واقع شده است. بدین لحاظ، رهیافت پژوهشی مقاله ارائه‌ی مصادیقی از این اثرپذیری انگاره های فرهنگی با مستندات تاریخی مبرهن است، که زوایا و افق های جدیدی را در پژوهش های تاریخ ادیان به روی محققان به تصویر خواهد کشید. UR - https://marefateadyan.nashriyat.ir/node/701 L1 - https://marefateadyan.nashriyat.ir/sites/marefateadyan.nashriyat.ir/files/article-files/5_47.pdf ER -