TY  - JOUR
ID  - 532
TI  - بررسی تطبیقی «انسان خداگونه» در تصوف، قبّالا و گنوسی
JO  - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
JA  - 16
LA  - fa
SN  - 2008-8116
AU  - Hosein, Shahbazi 
AD  - دکتری - زبان و ادبیات فارسی/دانشگاه تبریز
AU  - Mohammad reza, Abedi 
AD  - دانشیار - گروه زبان و ادبیات فارسی/دانشگاه تبریز
Y1  - 2020
PY  - 2020
VL  - 11
IS  - 3
SP  - 7EP  - 28قبالا ,حقیقت محمدی ,آنتروپوس ,آدام قدمون ,صوفیه ,مرکبه ,گنوسی ,DO  - 
AB  - انسان خداگونه، فارغ از شیوۀ تبیین، از آموزه های مشترکِ تصوف، مرکبه و قبالا، و گنوسی است. وجوه اشتراک و اختلاف این ایده در قالب طرح نمونۀ قدسی از انسان، تحتِ تعابیری مانند آدام قَدْمون، آنتروپوس و آدم اول در عرفان یهود، گنوسی و صوفیه دیده می شود. پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی ایدۀ مزبور اختصاص دارد. نتایج نشان می دهد که با وجود وجوه مشترک، در میان این ایده ها تفاوت بنیادین می توان یافت. ناتوانی گنوسیان در تفکیک خدای متعال از نخستین آفریده اش (آنتروپوس)، آنها را به سمت دوگانه پرستی سوق داده است. مرکبه نیز اگرچه کوشیده اند تا مرز بین خدای یکتا و آدام قدمون را حفظ کنند، در عمل نتوانسته اند آن دو را از هم تفکیک کنند. قبالائیان در عین باور به توحید، با طرح نظریۀ «ان سوف» و عجز از بیان نسبت آن با یهوه، امکان اتهام به لغزش از محور توحید را در باورهای خود به وجود آورده اند؛ اما درصدد زدودن غبار این اتهام برآمده اند. در میان صوفیه، هرچند شباهت عقل اول به خداوند سبب شده است تا برخی مشایخ در پندار خویش عقل اول را در جایگاه خداوند بیابند، اما تمسک به توحید، در نهایت آنها را به خدای متعال رسانده است.
UR  - https://marefateadyan.nashriyat.ir/node/532
L1  - https://marefateadyan.nashriyat.ir/sites/marefateadyan.nashriyat.ir/files/article-files/1_36.pdf
ER  -