TY - JOUR ID - 5001776 TI - بازنمایی تشبیه و تنزیه در علم‌الاساطیر یونانی: عوامل و آثار JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 16 LA - fa SN - 2008-8116 AU - Sajjad, dehghanzadeh AD - دانشیار - گروه ادیان و عرفان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان AU - Neda, Shirmohamadpour Garjani AD - Y1 - 2025 PY - 2025 VL - 16 IS - 4 SP - 148EP - 133انسان‌شکل‌انگاري ,تشبيه و تنزيه ,اسطوره‌شناسي ,يونان باستان ,هنر دینی ,DO - 10.22034/marefateadyan.2025.5001776 AB - «تشبیه» و «تنزیه» به‌عنوان دو اصطلاح فنی و الهیاتی، از کاربردهای درون‌دینی و دلالت‌های برون‌دینی‌ برخوردارند و به ‌لحاظ مفهومی، برابرنهاد فرض می‌شوند. فرهنگ اساطیری یونان به ‌اسلوبی ویژه مَحمِل و مَجلای کاربردهای دینی این دو اصطلاح تصور می‌شود؛ به‌طوری‌که ایزدان یونانی در مقام نظر، فراتر از ساحت تشبیه محض فرض شده‌اند؛ حال آنکه در مقام عمل، فصل‌الخطاب تشبیه و تنزیه را نمی‌توان در وصف ایشان به‌ سادگی بازشناخت. ازآنجاکه ظاهراً واکاوی اصل و ابعاد این مسئله به ‌لحاظ پژوهشی تا حدی مغفول مانده، پژوهش فراروی بر بنیاد این مسئله شکل می‌گیرد که قلمرو‌های معنایی، نسبت‌ها و پیامدهای تشبیه و تنزیه بر اساس گزارش‌های اساطیر یونانی کدام‌اند؟ یافته‌ها نشان می‌دهند که تشبیه در اساطیر یونانی معادل انسان‌شکل‌انگاری ایزدان به ‌لحاظ شمایلی، احساسات و رفتار است؛ حال آنکه مقصود از تنزیه، غیریت ایزدان تنها از نظر نامیرایی و برخورداری از قوای فراانسانی است. تشبیه در اینجا موجِد درک همدلانه‌تر کنش‌های ایزدان می‌شود و تنزیه موجبات طلوع ایمان به اثربخشی داداری مطلقاً توانا و ستودنی را فراهم می‌کند. گرچه شاید ایزدان یونانی مطلقاً تشبیهی در نظر آیند، لیکن اصالتاً تنزیهی و متعالی‌اند. UR - https://marefateadyan.nashriyat.ir/node/5001776 L1 - https://marefateadyan.nashriyat.ir/sites/marefateadyan.nashriyat.ir/files/article-files/5001776-1761734893.pdf ER -