TY - JOUR ID - 5001226 TI - گسترۀ مقایسه‌ورزی در الهیات مقایسه‌ای: مقایسۀ «الهیات‌ها» یا مقایسۀ «دین‌ها»؟ JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 16 LA - fa SN - 2008-8116 AU - Mostafa, Rastegar AD - AU - Ahmadreza, Mefatah URD AD - دانشیار - گروه ادیان ابراهیمی، دانشگاه ادیان و مذاهب AU - Mehrab, AD - استادیار - گروه ادیان ابراهیمی، دانشگاه ادیان و مذاهب Y1 - 2025 PY - 2025 VL - 16 IS - 3 SP - EP - الهیات مقایسه‌ای ,دین‌شناسی مقایسه‌ای ,هنجاری ,غیرهنجاری ,DO - 10.22034/marefateadyan.2025.5001226 AB - گسترۀ محتواهای موردمقایسه در الهیات مقایسه‌ای هنوز دچار ابهام است. پرسش آن است که آیا در الهیات مقایسه‌ای، فقط «الهیات‌ها» با هم مقایسه می‌شوند یا «دین‌ها»—شامل الهیات‌ها. هدف پژوهش رفع این سردرگمی است. برای پاسخ به این پرسش، پس از معرفی رویکرد غالب به الهیات مقایسه‌ای، ابتدا چارچوب مفهومی دو اصطلاح دین و الهیات، تا آنجا که به این پژوهش ارتباط می‌یابد، توضیح داده می‌شود. سپس با تکیه بر ادبیات مکتوب و شفاهیِ موضوع، گسترۀ محتواهای مورد مقایسه در الهیات مقایسه‌ای مشخص‌ می‌گردد. پژوهش به این نتیجه می‌رسد که در الهیات مقایسه‌ای نیز، همانند دین‌شناسی مقایسه‌ای، این «دین‌ها» هستند که مورد رجوع و مقایسه قرار می‌گیرند و آنچه الهیات مقایسه‌ای را از دین‌شناسی مقایسه‌ای متمایز می‌کند، محدود بودن محتوای موردمقایسه به صِرف الهیات‌ها نیست؛ بلکه هنجاری‌بودگیِ الهیات مقایسه‌ای و غیرهنجاری‌بودگیِ دین‌شناسی مقایسه‌ای است. برای سازگار کردن عنوان مضیق «الهیات» مقایسه‌ای با امر موسعی که در عمل اتفاق می‌افتد، دو راهکار وجود دارد: نخست، توسعۀ معنای «الهیات»؛ دوم، لحاظ معنای مصدریِ «اندیشیدن دربارۀ خدا و دین» برای این اصطلاح. راهکار دوم موجه‌تر می‌نماید. UR - https://marefateadyan.nashriyat.ir/node/5001226 L1 - ER -