TY - JOUR ID - 5000850 TI - تاثیر اندیشه‌های دینی قبل از اسلام بر روایات معراج نبی اکرمﷺ و تفسیر آیات معراج JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 16 LA - fa SN - 2008-8116 AU - Azamsadat, Shabani AD - پژوهشگر پسادکترای دانشگاه الزهرا (س) AU - Fathiyeh, AD - استاد Y1 - 2025 PY - 2025 VL - 16 IS - 2 SP - EP - روایات ,معراج ,نماد ,تحلیل‌گفتمان ,قرآن ,قرآن کریم ,DO - 10.22034/marefateadyan.2024.5000850 AB - قرآن‌کریم درباره تجربه جسمانی عروج نبی‌اکرمﷺ شرح کاملی بیان نفرموده و بیشتر ارتقاء روحی پیامبرﷺ و مشاهدات برخی آیات الهی از آن فهم می‌شود؛ اما برخی روایات خصوصا در کتب اهل‌تسنن، تجربه جسمانی پیامبر را به آسمان‌های هفتگانه از طریق مرکبی به نام «براق» به تصویر می‌کشد. کیفیت عروج در لسان این روایات مناقشه‌برانگیز است، زیرا اولا استنادی از آن در قرآن یافت نمی‌شود، ثانیا تاریخ این روایات به قرن سوم برمی‌گردد که از عصر نزول قرآن فاصله معناداری دارد و نهایتا ردپای برخی اندیشه‌های دینی چون زردشتیسم و یهودیت در محتوای این احادیث یافت می‌شود. در این مقاله نشان خواهیم داد فضای زیستی تاریخی‌ راویان حدیث در تدوین اینگونه احادیث می‌توانسته موثر باشد. همچنین بررسی می‌شود آیا می‌توان در قالب نمادشناسی، تاثیر آن بر مفهومی مانند عروج را پذیرفت. در این راستا می‌کوشیم ابتدا رویکرد قرآن‌کریم درباره عروج و سیرِ نبیﷺ را تصویر کنیم، سپس به احتمال تاثیر تاریخی و فرهنگی نگره‌ها و انگاره‌های پیشین بر تدوین‌گران و راویان اولیه احادیث معراج مانند بخاری می‌پردازیم. در نهایت به این نتیجه خواهیم رسید برخی از این روایاتِ تفسیری، با پیشینه مذکور با رویکرد قرآن ناسازگار است، هرچند اصل آموزه معراج هم در ادیان گذشته و هم در اسلام مسلم است. UR - https://marefateadyan.nashriyat.ir/node/5000850 L1 - ER -