TY - JOUR ID - 2021748 TI - نقد نظریة توحید و عرفان زرتشتی و نسبت آن با توحید و عرفان اسلامی JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 16 LA - fa SN - 2008-8116 AU - Amir, Yousefi AD - دانشجوی دکتری - ادیان و عرفان تطبیقی، دانشگاه فردوسی مشهد AU - Seyedeh fatemeh, AD - Y1 - 2024 PY - 2024 VL - 15 IS - 3 SP - 53EP - 69عرفان زرتشتی ,عرفان اسلامی ,ثنویت ,توحید ,اوستا ,گاهان ,دین زرتشتی ,DO - 10.22034/marefateadyan.2024.2021748 AB - بحث بر سر مسئله‌ی عرفانی بودن یا نبودن آموزه‌های زرتشت و دیانت زرتشتی در میان محققان ادیان ایران باستان بحثی پرمناقشه و اختلاف‌زا بوده است. برخی از پژوهشگران، اعم از ایرانی و بسیار کمتر غیرایرانی، به عرفانی بودن تعالیم زرتشت و دین زرتشتی باور دارند. اینان به تفاسیری عرفانی و باطنی از اوستا (به‌ویژه گاهان) و سایر متون زرتشتی قائل‌اند و دنباله‌ی این نگاه عرفانی زرتشتی را در آثار مشاهیر و بزرگانی چون فردوسی، شیخ اشراق، مولوی و... پی گرفته‌اند. در این نوشتار با به‌کارگیری روش توصیفی ـ تحلیلی، ابتدا به ذکر ادعای ایشان و دلایلشان پرداخته می‌شود؛ سپس با استناد به متن اوستا و آرای پژوهشگران مطرح، این دیدگاه که دیانت زرتشتی دارای مبانی عرفانی و توحیدی‌‌ در ساحت خداشناسی و کیهان‌شناسی است، نقد و رد می‌شود؛ سپس با تحلیل‌هایی نشان داده می‌شود که این دین در حیطه‌ی عرفان عملی نیز فاقد عناصر عرفانی است. طبعاً با رد توحیدی و عرفانی بودن دین زرتشت، نسبت آن با عرفان و توحیدِ اسلامی نیز از نوع تضاد خواهد بود. UR - https://marefateadyan.nashriyat.ir/node/2021748 L1 - https://marefateadyan.nashriyat.ir/sites/marefateadyan.nashriyat.ir/files/article-files/2021748-1723613254.pdf ER -