TY - JOUR ID - 2020998 TI - بازخوانی رویکردهای مطالعه و مواجهه با ادیان در ایران معاصر JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 16 LA - fa SN - 2008-8116 AU - Mohammad Hasan, Yaghoubian AD - استادیار - دانشگاه شهید مطهری Y1 - 2024 PY - 2024 VL - 15 IS - 2 SP - 165EP - 182ادیان ,دین‌شناسی تطبیقی ,تشابه ,تمایز ,گفت‌وگو ,ایران معاصر ,DO - 10.22034/marefateadyan.2024.2020998 AB - مسئله‌ی اصلی این پژوهش، شناسایی و بازخوانی رویکردهای مطالعه و مواجهه با ادیان در ایران معاصر است تا ضمن مطالعه‌ی توصیفی آنها، به تحلیل مختصات و ویژگی‌های آنها به‌منظور خودآگاهی بیشتر در زمینه‌ی مطالعات ادیانی پرداخته شود. یافته‌های این پژوهش نشان می‌‌دهد که سه رویکرد سنتی، روشنفکری و تحقیقات دین‌شناسی تطبیقی، دارای سه مدل فرقه‌ی ناجیه، قهوه‌خانه‌ی سورات و تطبیقی هستند که در مؤلفه‌هایی نظیر توجه به دیگریِ دینی، اصل گفت‌وگو و وحدت میان ادیان اشتراک دارند، اما در خاستگاه، ضرورت‌های فرهنگی و سبک گفت‌وگو از یکدیگر متمایزند. مدل فرقه‌ی ناجیه با سیاست غالب تمایز و مدل قهوه‌خانه‌ی سورات با سیاست غالب تشابه، از مدل تطبیقی که بر هم‌گرایی موازی تشابه و تمایز تأکید دارد، متمایزند. شرایط تکثر فرهنگی ـ دینی جهان معاصر، به‌ضمیمه‌ی حقیقت‌جویی انسان در میان گزینه‌های متنوع دینی، ضرورت تحقیقات دین‌شناسی تطبیقی به‌شکل روشمند را بیش‌ازپیش برجسته کرده است. این تحقیقات، اگرچه از تحقیقات نوین ماکس مولر در جهان نوین پررنگ شده‌اند، تبار خود را تا کارهای ابوریحان بیرونی و شهرستانی در فرهنگ اسلامی نشان می‌دهد. UR - https://marefateadyan.nashriyat.ir/node/2020998 L1 - https://marefateadyan.nashriyat.ir/sites/marefateadyan.nashriyat.ir/files/article-files/2020998-1717311640.pdf ER -