* ولي‌الله نصيري / استاديار گروه اديان و عرفان تطبيقي، دانشگاه شهركرد nasiri@sku.ac.ir
خليل حكيمي‌فر / استاديار گروه اديان و عرفان تطبيقي، دانشگاه سيستان و بلوچستان
دريافت: 07/03/1399 ـ پذيرش: 12/07/1399
چکیده
براساس پژوهش‌های صورت‌گرفته، اعتقاد به درختان مقدس کمابیش در سراسر جهان و با دلایل متعدد وجود دارد. در فرهنگ عامۀ ایرانیان نيز برای برخی از گیاهان و درختان نیرو و خواص و تقدس خاصی قائل بوده‌اند. در ایران کمتر محلي است که نمونه‌ای از درختان مورد احترام را نداشته باشد. این درختان گوناگون، در باور عامۀ مردم ویژگی‌هایي کم‌وبیش یکسان دارند؛ از جمله اینکه بریدن آنها و حتی شکستن شاخه‌هايشان سبب نابودی یا زیان‌های مهم برای شکننده دربرخواهد داشت. این درختان برآورندۀ حاجات نیازمندان بوده، در دفع برخی امراض و چشم زخم مؤثرند. نتايج نشان مي‌دهند كه به‌طورکلی، اعتقاد به درختان مقدس در اديان خداباور و غیر خداباور متفاوت است. در میان مسلمانان، تقدس درختان خاص، بیشتر با تجلی خدا و جایگاه ارواح پاک اولیا و عرفا يا با مقبره‌هاي آنان یا با اعمال و وقايع زندگي پيامبران و رهبران مذهبي مرتبط است؛ اما در ادیان خداناباور، تقدس درختان به جایگاه ارواح و الهه‌ها، و در عمل به سطح جادوگری و طلسم تقلیل یافته است. جُستار پیش‌رو با استفاده از منابع مکتوب و با شیوة توصیفی تحلیلی صورت گرفته است.
كليدواژه‌ها: درخت، مقدس، ايران، اساطير.
