اهل حق، دن به دن

سال پنجم، شماره سوم، پياپي 19، تابستان 1393

      پيمان ابوالبشري / دانشجوي دكتري تاريخ ايران دوره اسلامي دانشگاه فردوسي مشهد                    peiman.ab@gmail.com

‌هادي وكيلي / دانشيار گروه تاريخ دانشگاه فردوسي مشهد                                                         Vakili355@yahoo.com

دريافت: 22/12/1392 ـ پذيرش: 8/6/1393

چكيده

در سده هشتم هجري، فرقه‌اي موسوم به «اهل حق» توسط سلطان اسحاق (سُحاك) در كردستان تأسيس شد. وي سنگ‌بناي ايدئولوژي خود را دُن به دُن (تناسخ) قرار داد. وي اين نظريه را از اديان هندو و بودايي اخذ كرده بود. سلطان اسحاق از اين طريق توانست مشهورترين داستان‌ها، اساطير اديان كهن ايراني و غيرايراني و تا حدودي مناسك ايشان را در فرقه تازه تأسيس خود جذب كند. هدف اين مقاله، نشان دادن شباهت‌هاي ساختاري تناسخ و تا حد ممكن، تعيينِ تأثيرپذيري اهل حق از اديان هندو و بودايي از طريق كشفِ مضامينِ پنهان در متون اهل حق است. روش پژوهش، رويكرد اسنادي و تاريخي است.

كليدواژه‌ها: اهل حق، دن به دن، بودايي گري، تناسخ، يارسان.