سال سوم، شماره سوم، تابستان 1391، ص 65 ـ 86
Ma'rifat-i Adyān, Vol.3. No.3, Summer 2012
محمدجواد توكلي*
چكيده
شوراي پاپي عدالت و صلح واتيكان در اوايل سال 2011 با صدور بيانيه تحليلي در زمينه بحران مالي سال 2008، راهبردهايي را براي حل بحرانهاي اقتصادي از منظر اقتصاد مسيحيت ارائه داد. تحليل اين بيانيه از آن جهت مهم است كه ميتواند زمينة تعامل ميان مكاتب توحيدي را براي رفع مشكلات اقتصادي جهان فراهم آورد. اين مقاله، درصدد تحليل بيانيه با توجه به ريشههاي آن در رويكرد اقتصاد مسيحي و همچنين دستاوردهاي نظري و عملي بانكداري اسلامي است. يافتههاي اين پژوهش، كه به روش كتابخانهاي و تحليلي انجام شده، نشان ميدهد كه هرچند بيانية مزبور از نقاط قوتي چون توجه به ريشههاي اخلاقي بحرانهاي اقتصادي برخوردار است، از نقايصي چون عدم ارائه تحليل راهبردي از ريشههاي اصلي بحرانهاي مالي همچون رسوخ ساختار ناعادلانه ربوي و گسترش سفتهبازي قمارگونه در بسياري از بخش پولي و مالي جهان رنج ميبرد. به نظر ميرسد، كه براي حل ريشهاي بحران، بايد از تجربيات بانكداري اسلامي در طراحي و اجراي نظام مشاركت در سود و زيان استفاده نمود. در نگرش اسلامي، شكلدهي و مديريت نظام اقتصادي و مالي جهان، با توجه به نقش سه نهاد بازار، دولت و اخلاق و همچنين شكلگيري نهادهاي بينالمللي پشتيبان و نظارتي، ميتواند زمينة بروز بسياري از بحرانهاي اقتصادي را از بين ببرد.
كليدواژهها: طرح شوراي پاپي صلح و عدالت، بانكداري اسلامي، بحران مالي 2008.